حدیث شماره 5 باب ائمه علیهم السلام نور خدا عزوجل هستند کتاب حجت اصول کافی
صالح بن سهل همدانى گوید امام صادق (علیه السلام) درباره سخن خداى تعالى (آیه شریفه 35 سوره مبارکه نور) فرمودند: ««خدا نور آسمانها و زمین است، حکایت نور او چون فانوسى است.» آن فانوس فاطمه (سلام الله علیها) است «که در آن فانوس چراغی است» آن چراغ حسن (علیه السلام) است «چراغ در آبگینه (حباب شیشه ای) است» آبگینه حسین (علیه السلام) است «آبگینه مانند اختر درخشانى است» آن اختر درخشان فاطمه (سلام الله علیها) است در میان زنان جهان «از درخت پر برکتى برافروزد» آن درخت حضرت ابراهیم (علیه السلام) است «درخت زیتونى که نه شرقی و نه غربی است» نه یهودى و نه نصرانى «که نزدیک است روغنش (از شدت پاکی و صافی) برافروزد» نزدیک است علم از آن بجوشد «گرچه آتشی به آن نرسیده باشد، نوری است بر فراز نوری» از فاطمه امامى پس از امامى آید «خدا هر کس را بخواهد به سوی نور خود هدایت می کند» هرکه را خدا خواهد به سوی امامان (علیهم السلام) هدایت می کند «و خدا براى مردم مثل ها می زند»» همدانى گوید عرض کردم (تأویل این کلمات را از آیه شریفه 40 سوره نور بفرمائید) «یا مانند تاریکی ها» فرمودند: «اولى و رفیقش باشند» «موجى او را فرا گرفت» فرمودند: «سومى است» «روى آن موجى بود» «اینها ظلماتى است» فرمودند: «آن موج دومى است» «که برخى زیر برخى متراکمند» فرمودند: «معاویه لعنه اللَّه و فتنه هاى بنى امیه است» «چون کسى دستش را بیرون کند» فرمودند: «حال مؤمن است در تاریکى فتنه بنى امیه» (فجایع بنى امیه بر مؤمنین احاطه کند و آنها را سرگردان نماید) «نزدیک نیست که آن را ببیند و کسى که خدا براى او نورى مقرر نفرموده» فرمودند: «یعنى امامى از اولاد فاطمه (علیها السلام) ندارد» «هیچ نورى براى او نباشد» فرمودند: «روز قیامت امامى نداشته باشد.» و خداى تعالى می فرماید: « نورشان پیش رو و در سمت راستشان به سرعت حرکت مى کند. (12 حدید)» فرمودند: «روز قیامت ائمه مؤمنین از پیش رو و طرف راست مؤمنین می شتابند تا ایشان را به منازل اهل بهشت وارد سازند.»
شرح:
به اصطلاح محدثین و مفسرین، تفسیر قرآن با تأویل آن فرق دارد. تفسیر قرآن همان معنى ساده و روشن است که هر داناى بلغت عربى آن را می فهمد و اجازه دارد که آن معنا را استنباط کند و در آن بیندیشد و در کتاب تفسیر خود بنویسد ولى تأویل قرآن معنى باطنى و مکنون آن است که همه کس را اجازه دست درازى به سوى آن نیست. تأویل قرآن منحصر به پیامبر اکرم و ائمه معصومین (علیهم السلام) می باشد که قرآن در خانه آنها نازل شده و به وحى و الهام الهى به آن تأویل رهبرى شده اند، ایشان هر چه درباره قرآن گویند از تفسیر و تأویل حق است و مقبول، در صورتى که از دیگران کلمه اى هم در تأویل پذیرفته نیست، آنچه امام صادق (علیه السلام) درباره آیه شریفه نور که از آیات برجسته و تعابیر ابتکارى قرآن می باشد فرموده است، مربوط به تأویل قرآن است، دانشمندان شیعه براى تطبیق آیه شریفه با تأویل و بیان حضرت صادق (علیه السلام) بیانات مفصل و مختلفى دارند و بعضى رساله اى جداگانه در این موضوع نوشته اند که از حوصله این مختصر بیرون است. علاوه بر آنکه پس از اطمینان به صحت اصل حدیث نیاز مبرمى به فروع و حواشى آن نمی باشد.
