رمز حیات

بسم الله الرحمن الرحیم

آیات 181 تا 183 حکم وصیت را روشن می­ نمایند. در این حکم سه وجه وجود دارد.

الف) وصیت­ کننده

فرد هنگامی که مرگ را بر خود حاضر دید باید برای والدین و خویشاوندان خود بهترین وصیت را انجام دهد. وصیت، حقی است بر متقین که باید ادا نمایند.[آیه 180]

ب) وارثین

کسانی که در وصیت ذی ­نفع یا ذی ­ضرر هستند. حق ندارند آن را تغییر دهند و وصیت باید بدون هیچ کم و کاستی به اطلاع همه­ ی وارثان برسد. تبدیل وصیت بر کسانی که آن را تغییر می­ دهند، گناه بزرگی است.[آیه 181]

پ)ریش ­سفیدان

اگر خوف آن باشد که وصیت عامل ضایع شدن حقی شود و یا سبب انجام گناهی باشد، نباید به آن عمل نمود. در این میان هیچ گناهی نیست اگر کسی بین وارثان ریش­ سفیدی نموده و روابط آنها را اصلاح نماید. همانا خداوند بخشنده­ ی مهربان است.[آیه 182]

نکته: همان­ گونه که قصاص و روزه بر بندگان نوشته شده است، وصیت به خوبی نیز بر آنان نوشته شده است و این موضوع حقی بر متقین است که باید اداء کنند.

بسم الله الرحمن الرحیم

وصیت

کُتِبَ عَلَیْکُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَکَ خَیْرًا الْوَصِیَّةُ لِلْوَالِدَیْنِ وَالأقْرَبِینَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِینَ ﴿۱۸۰﴾

بر شما مقرر شده است که چون یکى از شما را مرگ فرا رسد اگر مالى بر جاى گذارد براى پدر و مادر و خویشاوندان [خود] به طور پسندیده وصیت کند [این کار] حقى است بر پرهیزگاران.

فَمَن بَدَّلَهُ بَعْدَ مَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِینَ یُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ﴿۱۸۱﴾

پس هر کس آن [وصیت] را بعد از شنیدنش تغییر دهد گناهش تنها بر [گردن] کسانى است که آن را تغییر مى‏ دهند آرى خدا شنواى داناست.

فَمَنْ خَافَ مِن مُّوصٍ جَنَفًا أَوْ إِثْمًا فَأَصْلَحَ بَیْنَهُمْ فَلاَ إِثْمَ عَلَیْهِ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿۱۸۲﴾

ولى کسى که از انحراف [و تمایل بیجاى] وصیت ‏کننده ‏اى [نسبت به ورثه ‏اش] یا از گناه او [در وصیت به کار خلاف] بیم داشته باشد و میانشان را سازش دهد بر او گناهى نیست که خدا آمرزنده مهربان است.

توضیحات مربوط به این آیات رو ان شاءالله در پست آینده خواهیم گفت.

فرا رسیدن ماه رجب و میلاد امام محمد باقر علیه السلام رو خدمت همه شما تبریک عرض می نمایم.

ان شاءالله از فضلیت ها و فرصت های این ماه پرخیر و برکت حداکثر استفاده را ببریم.

بسم الله الرحمن الرحیم

با توجه به آیات شریفه 178 و 179 سوره مبارکه بقره؛ در حکم قصاص باید به سه وجه توجه نمود.

الف) صاحبان حق

صاحبان حق اگر در اجرای حکم قصاص تخفیف قائل شوند، مهربانی و گذشتی است که در طول رحمت پروردگار عالمیان صورت داده­اند. در عین حال آن­ها می­توانند از حق خود گذشت ننموده و آن را به طور کامل ایفا نمایند.[آیه 178]

ب) مجرم

مجرم نیز در صورتی که گذشتی نسبت به او صورت پذیرفت، باید سعی کند به نحو احسن این نیکی را جبران نماید. مجرم باید بداند این گذشت در واقع فرصت مجددی است که خداوند متعال به او داده است، لذا پس از این باید بسیار مراقب اعمال و رفتار خود باشد. که اگر تکرار شود برای او عذاب دردناکی است.[آیه 178]

پ) حکومت

ترس فرد از قصاص خود یک عامل پیش­گیرنده است و لذا همین ترس به گونه ­ای عامل حیات می ­شود. حکومت نیز باید امکان ایفای حق مظلومین را نسبت به ظالمان فراهم نماید. این حکم، عامل ایجاد امنیت در جامعه خواهد شد.

نکته: اولین دستوری که به متقین داده شده تا در جامعه برقرار نمایند، امکان اجرای حکم قصاص است. این امر به نوعی عامل ایجاد امنیت در جامعه می­شود.

بسم الله الرحمن الرحیم

قصاص

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِصَاصُ فِی الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالأُنثَى بِالأُنثَى فَمَنْ عُفِیَ لَهُ مِنْ أَخِیهِ شَیْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاء إِلَیْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِکَ تَخْفِیفٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِکَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿۱۷۸﴾

ای افرادی که ایمان آورده‏اید! حکم قصاص در مورد کشتگان بر شما نوشته شده است، آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده و زن در برابر زن، پس اگر کسی از ناحیه برادر (دینی) خود مورد عفو قرار گیرد (و حکم قصاص او تبدیل به خونبها گردد) باید از راه پسندیده پیروی کند (و در طرز پرداخت دیه، حال پرداخت کننده را در نظر بگیرد) و قاتل نیز به نیکی دیه را به ولی مقتول بپردازد (و در آن مسامحه نکند این تخفیف و رحمتی است از ناحیه پروردگار شما و کسی که بعد از آن تجاوز کند عذاب دردناکی خواهد داشت.

وَلَکُمْ فِی الْقِصَاصِ حَیَاةٌ یَاْ أُولِیْ الأَلْبَابِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ ﴿۱۷۹﴾

و برای شما در قصاص حیات و زندگی است ای صاحبان خرد، تا شما تقوی پیشه کنید.

در پست بعدی توضیحاتی در مورد این آیات خواهیم داد.

بسم الله الرحمن الرحیم

در آیات ابتدایی سوره بقره(2-4) ویژگی­ های متقین بیان گردید. این ویژگی­ ها عبارت بود از:

1. ایمان به غیب

2. برپایی نماز

3. انفاق از رزق

4. ایمان به آنچه که به پیامبر مکرم اسلام و انبیای قبلی نازل شده است(کتب آسمانی).

5. یقین به آخرت

در آیه 177 نیز اعمال نیکی که متقین انجام می­ دهند، بیان گشت. از مقایسه این اعمال با آن ویژگی­ ها، نکات حائز اهمیتی حاصل می­ شود.

الف) با توجه به هر دو دسته آیه می­ توان گفت که ایمان به غیب عبارت است از ایمان به خداوند و ملائکه و آخرت.

ب) منظور انفاق از روزی بخشش به گروه­ های ذکر شده و پرداخت زکات می­ باشد.

پ) در آیات ابتدایی یقین به آخرت مطرح شده در حالی که در آیه 177، ایمان مطرح گردیده است. با توجه به این که یقین به آخرت، آخرین ویژگی ذکر شده در آیات ابتدایی و وفاداری و صبر نیز دو ویژگی آخر آیه 177 است، شاید بتوان این­گونه مطرح نمود که لازمه رسیدن از ایمان به درجه یقین، وفای به عهد و صبر است و این دو ویژگی نیز با گذشت زمان به دست می­ آید و مشخص می­ گردد.

ت) یکی از ویژگی­ های بارز متقین صداقت است. در واقع کسانی که آن ویژگی ­های ذکر شده از قبیل وفای به عهد و صبر را دارند، صداقت از لوازم اولیه­ ی آنان است.

بسم الله الرحمن الرحیم

دستوراتی را که خداوند متعال تاکنون داده است با یکدیگر مرور می­ کنیم. اولین دستور انتخاب جهت صحیح یا پذیرش ولایت خلیفه خداوند بود. سپس خداوند متعال فرمود از صبر و نماز کمک بگیرید(همان دستوری که به بزرگان بنی ­اسرائیل برای شروع حرکت داده شد). در ادامه محاسن صبر بیان گردید. سپس پروردگار عالمیان شرایط توبه و بازگشت را مطرح کرد. بعد از آن تولی و تبری(محبت به خداوند و بیزاری از غیر او) بیان گردید. در این میان تأثیر غذای پاکیزه و حلال در فهم و درک روشن گشت. با اندکی تأمل می­ توان متوجه سیر تکاملی دستورات شد. برای این­که انسان بتواند به هر دستور عمل کند، باید عمل به دستورات قبلی را پشت سر گذاشته باشد، و اگر نه آن دستور بر او سخت و گران خواهد آمد. در آیه 177 خداوند متعال نیکی را توضیح می دهد. هرکس به خداوند، ملائکه، انبیا، روز واپسین و کتاب ایمان داشته باشد و:

1. مال براساس محبت خداوند به ترتیب به نزدیکان، یتیمان، مسکینان، درراه ماندگان، گدایان، بردگان ببخشد؛

2. نماز به پا دارد؛

3. زکات پرداخت نماید؛

4. به عهدشان وفا نمایند؛

5. و در شرایط مختلف(سختی ها، بیماری ها و میدان جنگ) صبر و پایداری ورزند.

نیکی کرده است. تنها متقین در عمل خود صداقت داشته و کار نیک انجام می­ دهند. لذا طبق این آیات مشخص گشت که چگونه می ­توان جزءِ متقین قرار گرفت.

ادامه دارد...

بسم الله الرحمن الرحیم

آیه­ ی 177 سوره­ ی مبارکه­ ی بقره ابتدا اعمال نیک را بیان نموده، سپس در انتها می­ فرماید، تنها این­ ها متقین هستند.

به عنوان مثال فردی را در نظر بگیرید که اطرافیانش او را خوشتیپ می­ نامند. طبیعتاً شخص برای به دست آوردن این صفت اعمالی را انجام می­ دهد، مثلاً لباس­ های تمیز، زیبا و مرتب می­ پوشد. بنابراین خوشتیپ بودن ویژگی آن شخص و لباس زیبا پوشیدن عمل آن شخص محسوب می­ شود.

آیات 3 و 4، ویژگی­ های متقین را بیان نموده و آیه­ ی 177، اعمال متقین.

بنابراین اکنون مشخص شده است که متقین چه کارهایی را انجام می دهند تا آن ویژگی ها را در خود به وجود آورند.

پیش از توجه به ویژگی­ ها و اعمال، سؤال اساسی که باید پرسیده شود این است که طبیعتاً اعمال متقین برای من نوعی که در آغاز راه قرار دارم ممکن است سخت و طاقت­ فرسا باشد. نقطه­ ی آغاز کجاست و چه کاری باید انجام داد تا بتوان موفق به انجام این اعمال و کسب این ویژگی­ ها شد؟

در آیات 143 الی 176 سوره­ ی مبارکه­ ی بقره، پروردگار عالمیان پنج شرط لازم را خطاب به تمامی مردم بیان می ­نماید. هر انسانی برای متقی شدن باید این پنج شرط را در خود داشته باشد. این پنج شرط نیز محدود به زمان و یا مکان خاصی نبوده و در همه­ ی حالات باید حفظ شوند.

بسم الله الرحمن الرحیم

در زندگیمون بارها شنیدیم یا گفتیم که فلانی آدم خوبیه! ولی کمتر شنیدیم که چکار کرده که خوب شده یا چکار بکنیم تا ما هم خوب بشیم! خوبی این نیست که قیافه خوب ها رو بگیریم! خداوند در قرآن کریم همانطور که اشاره کردم در آیات ابتدایی سوره بقره یه سری از افراد خوب رو متقین معرفی میکنه که در آیه اخر سوره حمد هم ما انها را با عبارت "...الذین انعمت علیهم..." میشناسیمشون! در جز دوم خداوند اعمال اینها را  در آیه شریفه 177 سوره مبارکه بقره توصیف می کنه! که من تو ترجمه آیه این کارهایی که خوبان انجام می دهند رو با شماره مشخص کردم:

لَّیْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَالْمَلآئِکَةِ وَالْکِتَابِ وَالنَّبِیِّینَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ وَالسَّآئِلِینَ وَفِی الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلاةَ وَآتَى الزَّکَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُواْ وَالصَّابِرِینَ فِی الْبَأْسَاء والضَّرَّاء وَحِینَ الْبَأْسِ أُولَئِکَ الَّذِینَ صَدَقُوا وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ

نیکی (تنها) این نیست (که به هنگام نماز) صورت خود را به سوی مشرق و مغرب کنید (و تمام گفتگوی شما از مساءله قبله و تغییر قبله باشد و همه وقت خود را مصروف آن سازید) بلکه نیکی (و نیکوکار) کسانی هستند که (1) به خدا و روز رستاخیز و فرشتگان و کتاب آسمانی و پیامبران ایمان آورده ‏اند، (2) و مال (خود) را با علاقه ای که به آن دارند به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه و سائلان و بردگان انفاق می‏ کنند، (3) نماز را بر پا می دارند، (4) و زکات را می‏ پردازند (5) و به عهد خود به هنگامی که عهد بستند وفا می‏ کنند، (6) در برابر محرومیتها و بیماریها، و در میدان جنگ استقامت به خرج می ‏دهند، اینها کسانی هستند که راست می‏گویند (و گفتار و رفتار و اعتقادشان هماهنگ است) و اینها هستند پرهیزگاران.

در آخر آیه تاکید جالب توجه ای اشاره شده و اشاره می کند که این چنین افرادی صادق اند و تنها اینها متقین هستند!

در پست قبل گفتیم متقین دارای صفات و ویژگی های زیر هستند:

1. ایمان به غیب 2. اقامه نماز 3. ایمان به کتب آسمانی 4. یقین به آخرت 5. انفاق از روزی

نکته ای که از مقایسه ویژگی ها و اعمال متقین به دست می آید اینه که:

ایمان، اقامه نماز و انفاق هم عمل است و هم ویژگی

اما صبر، وفای به عهد اینها عمل اند نه ویژگی!

این آیه جای تفکر بیشتری می طلبه!

اما حالا ما باید از کجا شروع کنیم تا ان شاالله مثه متقین بشیم و کم کم از اونا بشیم!

ان شاالله این مورد رو در پست بعدی توضیح می دهم.