رمز حیات

حدیث شماره ۹ باب نهی از ندانسته گویی کتاب فضل علم اصول کافی

ابن شبرمه گوید حدیثى از امام صادق علیه السلام شنیده‌ام که هر گاه یادم مى‌آید نزدیکست دلم شکافته شود که می فرمایند: پدرم از جدم از رسول خدا (صلّى الله علیه و آله و سلم) نقل کردند که فرمود: هر که (در فهم احکام خدا) قیاس به کار بندد خودش سخت هلاک شده و مردم را هلاک کرده است و کسى که ندانسته فتوى دهد و ناسخ را از منسوخ و محکم را از متشابه تشخیص ندهد سخت هلاک شده و هلاک کرده است.

شرح:
در فهم احکام باید براساس قواعد اصولى و علمى آنها را درک کرد نه آنکه مانند اهل سنت با تکیه بر قیاس و مقایسه کردن احکام با یکدیگر فتوى داد و خود را از مشکلات علمى آسوده‌خاطر ساخت.

حدیث شماره 8 باب نهی از ندانسته گویی کتاب فضل علم اصول کافی

امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند متعال بندگان خود را به دو آیه از قرآن، مختص گردانده؛ اینکه تا ندانند چیزی نگویند و تا آنجا که می دانند، پرسنده را رد نکنند. خداوند می فرماید: « مگر از آنها در کتاب آسمانی تعهد نگرفتیم که جز حق بر خدا نگویند. (169 اعراف)» و فرموده است: «چیزی را که به دانش آن نرسیده اند و از تفسیر آن خبر ندارند، تکذیب کردند. (39 یونس)»

حدیث شماره ۷ باب نهی از ندانسته گویی کتاب فضل علم اصول کافی

زرارة گوید از امام باقر علیه السلام پرسیدم: حق خدا بر بندگان چیست‌؟ فرمود آنچه می دانند بگویند و از آنچه نمی دانند باز ایستند.

حدیث شماره ۶  باب نهی از ندانسته گویی کتاب فضل علم اصول کافی

امام صادق علیه السّلام فرموند: هرگاه یکى از شما از آنچه که نمى‌داند بپرسند و او بگوید نمى ‌دانم و نگوید: خدا داناتر است تا در دل دوست خود شک اندازد و سبب نگرانى او شود و اگر کسى که از او سؤال مى‌شود بگوید نمى‌دانم، سوال‌کننده او را متهم نمى‌کند.

حدیث شماره 5 باب نهی از ندانسته گویی کتاب فضل علم اصول کافی

امام صادق علیه السلام فرمودند: برای عالم رواست که چون از او سوالی شود که نداند گوید: خدا داناتر است ولی برای غیرعالم شایسته نیست که چنین گوید (بلکه او باید صریحا بگوید نمی دانم.)

حدیث شماره 4 باب نهی از ندانسته گویی کتاب فضل علم اصول کافی

امام باقر علیه السّلام فرموند: آنچه علم دارید بگویید و آنجا که علم ندارید، بگویید: خدا داناتر است؛ چرا که انسان گاه آیه ‏اى را بر معنایى حمل مى ‏کند و آن را از مقصود حقیقى خود، به اندازه زمین تا آسمان دور مى ‏نماید.
برخی نیز این روایت راچنین معنا نموده اند:
آنچه می‌دانید بگویید و درباره‌ی آنچه نمی‌دانید، بگویید خدا داناست؛ زیرا گاه فردی که آیه‌ای استخراج می‌کند [و برداشتی از یک آیه می‌کند تا مطلوب خود را اثبات کند بر اثر برداشت نادرست]، چنان سقوط می‌کند که گویا از فاصله‌ای دورتر از فاصله‌ی آسمان و زمین افتاده است.

حدیث شماره 3 باب نهی از ندانسته گویی کتاب فضل علم اصول کافی

امام باقر علیه السّلام فرمود:هرکس ندانسته و هدایت نشده فتوى دهد فرشتگان رحمت و عذاب،او را لعن مى‌کنند و گناه هرکس که به فتواى او عمل کند،دامنگیرش خواهد شد.

حدیث شماره 2 باب نهی از ندانسته گویی کتاب فضل علم اصول کافی

ابن حجاج گوید حضرت صادق به من فرمود: از دو صفت بپرهیز که هر کس هلاک شد از آن جهت بود: بپرهیز از اینکه طبق رأى و نظر خویش به مردم فتوى دهى یا به آنچه نمیدانى عقیده دینى پیدا کنى.

حدیث شماره ۱ باب نهی از ندانسته گویی کتاب فضل علم اصول کافی

مفضل گوید امام صادق علیه السلام به من فرمود: تو را باز مى دارم از دو صفت که هلاک مردان در آن است، باز مى دارمت از اینکه با روش باطلى دیندارى کنى و ندانسته به مردم فتوى دهى.