رمز حیات

حدیث شماره 1 باب اهل ذکری که خدا مردم را به پرسش از ایشان امر فرموده، ائمه علیهم السلام هستند کتاب حجت اصول کافی

امام باقر (علیه السلام) درباره سخن خداى عزوجل «اگر خودتان نمی دانید از اهل ذکر بپرسید. (43 نحل)» از قول پیامبر (صلّى اللَّه علیه و آله وسلم) می فرمایند: «مقصود از ذکر من هستم و امامان اهل ذکر باشند.» و درباره سخن خداى عز و جل «و به راستى که (قرآن) براى تو و براى قوم تو (مایه) تذکرى است و به زودى (در مورد آن) پرسیده خواهید شد. (44 زخرف)» خود امام فرمودند: «ما قوم او هستیم و ماییم که مورد سوال قرار می گیریم.»

شرح:

مرحوم طبرسى در مجمع البیان اهل ذکر را سه گونه تفسیر کرده است: 1- دانشمندان به اخبار امت هاى گذشته، مؤمن باشند یا کافر 2- اهل کتاب (یهود و نصارى) و مقصود از آیه این است که: اى مشرکین مکه اگر شما نبوت این پیغمبر را قبول نمی کنید، از اهل تورات و انجیل بپرسید، زیرا مشرکین اخبارى را که یهود و نصارى از کتابهاى خود نقل می کردند؛ تصدیق می نمودند. 3- أهل قرآن و ائمه هدى علیهم السلام

اما راجع به آیه دوم (44 زخرف) مرحوم طبرسى گوید: یعنى قرآنى که به تو وحى شده، مایه شرف تو و دودمان قریش است و مقصود از بازخواست شدن، بازخواست از شکر این نعمت شرف است و بعضى گفته اند: مقصود بازخواست از مردم است نسبت به احترام قرآن و اداء حق آن که بر مردم لازم می باشد و مرحوم مجلسى «ره» گوید: معنى این است که اى پیغمبر تو و قوم تو تا آخر الزمان، از معنى آیات قرآن پرسش می شوید، یعنى مردم از شما تفسیر قرآن را می پرسند و خود قرآن مذکر (بیاد آوردنده) شماست و این معنى با خطابى که خدا در کلمه «تسألون» می فرماید، مناسب‏تر است- پایان کلام مجلسى ره.

ما در سابق بیان کردیم که از معجزات قرآن این است که: آیات آن به قالبى ریخته شده که تحمل معانى متعددى را دارد و بسا باشد که هر کسى به مقدار فهم و استعداد خویش، معنائى از آن می فهمد و غالبا آن معانى مختلف، با هم منافاتى هم ندارند و همین است معنى ظهر و بطن قرآن.