حکمت 93: فلسفه آزمایشها
(اخلاقى، اجتماعى)
وَ قَالَ (علیه السلام): : لَا یَقُولَنَّ أَحَدُکُمْ اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْفِتْنَةِ لِأَنَّهُ لَیْسَ أَحَدٌ إِلَّا وَ هُوَ مُشْتَمِلٌ عَلَى فِتْنَةٍ وَ لَکِنْ مَنِ اسْتَعَاذَ فَلْیَسْتَعِذْ مِنْ مُضِلَّاتِ الْفِتَنِ فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ یَقُولُ وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَةٌ وَ مَعْنَى ذَلِکَ أَنَّهُ یَخْتَبِرُهُمْ بِالْأَمْوَالِ وَ الْأَوْلَادِ لِیَتَبَیَّنَ السَّاخِطَ لِرِزْقِهِ وَ الرَّاضِیَ بِقِسْمِهِ وَ إِنْ کَانَ سُبْحَانَهُ أَعْلَمَ بِهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ لَکِنْ لِتَظْهَرَ الْأَفْعَالُ الَّتِی بِهَا یُسْتَحَقُّ الثَّوَابُ وَ الْعِقَابُ لِأَنَّ بَعْضَهُمْ یُحِبُّ الذُّکُورَ وَ یَکْرَهُ الْإِنَاثَ وَ بَعْضَهُمْ یُحِبُّ تَثْمِیرَ الْمَالِ وَ یَکْرَهُ انْثِلَامَ الْحَالِ.
و درود خدا بر او، فرمود: هیچ کس از شما نگوید: (خداوندا، من از فتنه و ابتلا به تو پناه می آورم)، زیرا (در این دنیا) کسی نیست مگر این که به فتنه ای (آزمایش و امتحان) مبتلا است. بلکه هر کس خواست به خدا پناه ببرد، از عوامل گمراه کننده فتنه ها پناه ببرد. زیرا خداوند سبحان می فرماید: (جز این نیست که اموال و فرزندان شما (برای شما) فتنه هستند) و معنای این آیه شریفه چنین ست که خداوند مردم را با اموال و فرزندان آزمایش می کند تا کسی که از روزی او ناراضی است و کسی که به قسمت او خشنود است آشکار گردد. اگر چه خداوند سبحان به آنان داناتر از خودشان می باشد، ولی این آزمایش برای آشکار شدن اعمال مردم (در عرصه وجود) برای شایستگی ثواب و سزاور بودن برای مجازات می باشد، زیرا برخی از مردم پسر را دوست دارند و برخی دیگر دختر را و پاره ای از مردم به ثمر رساندن مال علاقه مند هستند و از مختل شدن وضع موجود کراهت دارند .
شرح حکمت:
در آیات 2و3 سوره «عنکبوت» آمده «آیا مردم گمان کردند همین که بگویند ایمان آوردیم به حال خود رها مى شوند و آزمایش نخواهند شد؟ ما کسانى را که پیش از آنها بودند آزمودیم (و اینها را هم آزمایش مى کنیم) باید علم خدا درباره کسانى که راست مى گویند و کسانى که دروغ مى گویند تحقق یابد».
بنابراین تمام امتحانات الهى براى این است که ناخالصى ها برطرف گردد و بندگان به خلوص واقعى برسند، همان گونه که مطابق آیه شریفه 155 سوره «بقره» آمده است: خداوند با انواع مشکلات، ناامنى ها، گرسنگى ها، کمبود محصولات زمینى و آفات انسانى بندگانش را مى آزماید تا صابران یعنى کسانى که دربرابر این آزمایش ها مقاومت کردند به وجود آیند و به آنها بشارت نیل به مقامات عالیه داده شود. و در آیه 141 «آل عمران» این مطلب با وضوح بیشترى بیان شده، زیرا بعد از ذکر پاره اى از امتحانات الهى مى فرماید: «هدف این است که خداوند افراد باایمان را خالص گرداند و کافران را نابود سازد.»
Channel: @Ramzehayat
Instagram: @Ramzehayat