رمز حیات

حکمت 107 نهج البلاغه: دانای شکست خورده
(اخلاقى، علمى)

وَ قَالَ (علیه السلام): رُبَّ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ وَ عِلْمُهُ مَعَهُ لَا یَنْفَعُهُ.
و درود خدا بر او، فرمود: چه بسیار دانشمندى که جهلش او را کشته، در حالى که علمش با اوست; اما به حالش سودى نمى بخشد.

شرح حکمت:
علم اگر با عمل همراه نشود همچون جهل است، بنابراین نکوهش امام(علیه السلام) از عالمانى است که از علم خود بهره نمى گیرند و به آن عمل نمى کنند و سبب هلاکت مادى و معنوى آنها مى شود.
در حدیثى امیر مؤمنان ع (علیه السلام) مى فرمایند: «شخص عالمى که به علمش عمل نکند مانند جاهل سرگردانى است که از بیمارى جهل بهبود نمى یابد. (سپس حضرت در همان روایت مى فرماید:) بلکه حجت الهى را بر او بزرگ تر و حسرت او را پایدارتر دیدم».
امام علی (علیه السلام) می فرمایند: «دانشى که تو را اصلاح نکند گمراهى است و ثروتى که تو را (در راه خشنودى خدا) سودى نبخشد بدبختى است».
این احتمال نیز وجود دارد که منظور از «جهل» صفات جاهلانه اى مانند غرور و تکبر و خودخواهى و سودجویى و ریاکارى باشد; هر گاه علم با این صفات نکوهیده جاهلانه همراه گردد عالم را به نابودى مى کشاند، همچون طلحه و زیبر
نیز احتمال مى رود منظور این باشد که ظواهرى از علم دارد ولى به عمق آن نرسیده است و به تعبیرى دیگر، علم او فاقد بصیرت است همان گونه که در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم: «اآن کس که بدون بینش و بصیرت عمل مى کند همانند کسى است که در بیراهه گام بر مى دارد، چنین کسى هر قدر تندتر برود از راه اصلى دورتر مى شود». جمع میان این تفسیرها نیز مانعى ندارد.

Channel: @Ramzehayat
Instagram: @Ramzehayat