رمز حیات

حکمت 127 نهج البلاغه: نکوهش کوتاهی در بندگی
(اخلاقى)

وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ قَصَّرَ فِی الْعَمَلِ ابْتُلِیَ بِالْهَمِّ وَ لَا حَاجَةَ لِلَّهِ فِیمَنْ لَیْسَ لِلَّهِ فِی مَالِهِ وَ نَفْسِهِ نَصِیبٌ.
و درود خدا بر او، فرمود: کسى که در عمل کوتاهى کند به اندوه گرفتار مى شود و خدا به کسى که در مال و جانش نصیبى براى او (جهت انفاق در راه خدا) نیست اعتنایى ندارد.

شرح حکمت:
اندوه و غم را می توان به سه منظور زیر بیان کرد:
۱-غم و اندوه در آستانه انتقال از این دنیا است که چشم برزخی داشته و سرنوشت رقت بار خود را دیده و از خدا درخواست بازگشت به دنیا و انجام عمل صالح در قبال کوتاهی های خود را می کند (99 و 100 مومنون).
۲-غم و اندوه در سرای آخرت، با توجه به آیه 56 سوره مبارکه زمر «اى افسوس بر من از کوتاهى هایى که در اطاعت فرمان خدا کردم».
۳- اندوه و غم در دنیا که با بیداری و مشاهده کوتاهی های خود افسوس می خورد که چرای سرای آخرت خود را ویران و دیگران با انجام اعمال صالح آباد کرده اند.

ادامه حکمت در مورد بذل جان و مال در راه خداست. جان و‌مال از سوی خداست و بذل آنها در واقع خدمت به خود انسان است. جمله «لا حاجة...» با توجه به این که خدا به هیچ کس نیاز ندارد کنایه از بى اعتنایى است و منظور از بى اعتنایى این است که خدا آنها را از مواهب خاص و عنایات ویژه اش محروم مى سازد. این تعبیر مانند بیان کنایه آمیز دیگرى است که در آیه 67 سوره «توبه» درباره منافقان آمده است: «آنها خدا را فراموش کردند و خداوند نیز آنها را فراموش نمود» یعنى از رحمت خود محروم ساخت.

Channel: @Ramzehayat
Instagram: @Ramzehayat