حکمت 150 نهج البلاغه: موعظه ای کامل و جامع
(اخلاقى، اجتماعى، سیاسى)
3️⃣ قسمت سوم حکمت
وَ قَالَ (علیه السلام): لِرَجُلٍ سَأَلَهُ أَنْ یَعِظَهُ لَا تَکُنْ مِمَّنْ یَرْجُو...
إِنْ سَقِمَ ظَلَّ نَادِماً وَ إِنْ صَحَّ أَمِنَ لَاهِیاً یُعْجَبُ بِنَفْسِهِ إِذَا عُوفِیَ وَ یَقْنَطُ إِذَا ابْتُلِیَ إِنْ أَصَابَهُ بَلَاءٌ دَعَا مُضْطَرّاً وَ إِنْ نَالَهُ رَخَاءٌ أَعْرَضَ مُغْتَرّاً تَغْلِبُهُ نَفْسُهُ عَلَى مَا یَظُنُّ وَ لَا یَغْلِبُهَا عَلَى مَا یَسْتَیْقِنُ ....
(مردى از امام در خواست اندرز کرد) و درود خدا بر او، فرمود: از کسانى مباش که...
(9) هرگاه بیمار مى شود (از اعمال بد خود) پشیمان مى گردد و هرگاه تندرست شود احساس امنیت مى کند و به لهو و لعب مى پردازد. (10) به هنگام سلامت خودخواه و مغرور مى شود و به هنگام گرفتارى ناامید مى گردد. (11) اگر بلایى به وى برسد همچون بیچارگان دست به دعا بر مى دارد و اگر وسعت و آرامشى به او دست دهد با غرور از خدا روى گردان مى شود. (12) نفس اماره در انجام گمانها و توهمات بر او چیره مى شود، لیکن در امورى که به آنها یقین دارد، نمى تواند بر نفس تسلط یابد...
شرح حکمت:
۹. خداوند با گرفتار کردن انسان به مشکلات می خواهد آنها را از خواب غفلت بیدار کند اما افسوس که این بیداری زودگذر است. لذا تناقض و فراموشکاری در دو حالت سلامتی و بیماری نشان دهنده ضعف ایمان انسان است.
۱۰. حالت تناقض در احوال که در زمان عافیت مغرور و در ابتلا مایوس می شود؛ به دلیل ضعف ایمان و غلبه هوای نفس است و حالت گرفتاری و عافیت ابدی نیست و قابل تغییر است.سوره هود ایه ۹ و۱۰ «اگر از جانب خویش رحمتی به انسان بچشانیم سپس ان را از او بگیریم، بسیار ناامید خواهدشد و اگر بعد از ناراحتی و زیانی که به او رسیده،نعمت هایی به او بچشانیم به یقین میگوید: بدی ها از طرف من برطرف شده غرق شادی و غفلت و فخر فروشی می شود.»
۱۱. این حالت به کرات در قرآن اشاره شده است که: « هنگامیکه سوار کشتی شوند، خدا را با اخلاص می خوانند و (غیر او را فراموش می کنند) اما هنگامیکه خدا آنان را به خشکی رساند و نجات داد، باز مشرک می شوند. (۶۵ عنکبوت)»
۱۲. به این معنی که براى رسیدن به مال و ثروت و جاه و مقام و شهوات دنیا حتى به سراغ راه هایى مى رود که اطمینان ندارد به نتیجه برسد به امید این که شاید به نهایت مطلوبى برسد; ولى درباره کار آخرت با این که یقین دارد فلان عمل باعث نجات او و فلان کار سبب بدبختى او در سراى دیگر مى شود به یقین خود اعتنا نمى کند و برایش مهم نیست.
Channel: @Ramzehayat
Instagram: @Ramzehayat