رمز حیات

حکمت 195 نهج البلاغه: رقابت پوچ
(اخلاقی)

وَ قَالَ (علیه السلام) : وَ قَدْ مَرَّ بِقَذَرٍ عَلَى مَزْبَلَةٍ هَذَا مَا بَخِلَ بِهِ الْبَاخِلُونَ وَ رُوِیَ فِی خَبَرٍ آخَرَ أَنَّهُ قَالَ هَذَا مَا کُنْتُمْ تَتَنَافَسُونَ فِیهِ بِالْأَمْسِ.
و درود خدا بر او، فرمود: (در سر راه از کنار نجاستی در محل زباله ها عبور مى کرد.) اینست آنچه بخیلان در بذل و بخشش آن بخل مى ورزیدند. (و در روایت دیگرى نقل شد که) این همان چیزى است که دیروز شما بر سر تصاحب آن با هم رقابت داشتید.

شرح حکمت:
انسان اگر به پایان امور بنگرد درباره آغاز آن تجدید نظر خواهد کرد; هنگامى که ببیند لذیذترین غذاها بعد از جذب در بدن، تفاله آن به شکل گندیده اى در مى آید و نیز هنگامى که از کنار قبرستانى عبور کند که بوى تعفن بعضى از اجساد از آن به مشام مى رسد و ببیند پایان کار کجاست، یقین پیدا مى کند که در زندگى مادى خود گرفتار خطا و اشتباه است.
امام مجتبى(علیه السلام) خطاب به فردی فرمودند: «دنیا را به منزله میت فرض کن و از آن به مقدار نیازت برگیر که اگر حلال باشد زهد پیشه کرده اى و اگر حرام باشد گناهى در آن نیست، زیرا به مقدار خوردن مردار برگرفته اى و اگر عتابى (از سوى خداوند) در آن باشد عتاب آسان و اندکى است.»
امام صادق(علیه السلام) به یکى از یاران خود فرمودند: «دنیا در نزد من به منزله میت است که هنگامى که مضطر شوم از آن بهره مى گیرم». سپس افزود: «خداوند تبارک و تعالى مى داند بندگان چه اعمالى انجام مى دهند و پایان کارشان به کجا مى رسد; اما هنگامى که گناهى انجام مى دهند حلم مى کند (و فوراً آنها را مجازات نمى نماید) سپس آیه شریفه 83 سوره «قصص» را تلاوت فرمود: « آن سراى آخرت را براى کسانى قرار مى‏ دهیم که در زمین خواستار برترى و فساد نیستند و فرجام [خوش] از آن پرهیزگاران است .» آن گاه امام(علیه السلام) گریه کرد و فرمود: به خدا سوگند با وجود این آیه تمام آرزوها بر باد رفته است. (آرزوى نجات و رسیدن به بهشت برین آرزوى مشکلى است)»
البته مى دانیم تحصیل مال و ثروت به اندازه اى که انسان بى نیاز از دیگران شود و آبرومندانه زندگى کند از امورى است که اسلام بر آن تأکید نموده است.