حکمت 205 نهج البلاغه: گنجایش نامحدود ظرف علم
(علمى)
وَ قَالَ (علیه السلام) : کُلُّ وِعَاءٍ یَضِیقُ بِمَا جُعِلَ فِیهِ إِلَّا وِعَاءَ الْعِلْمِ فَإِنَّهُ یَتَّسِعُ بِهِ.
و درود خدا بر او، فرمود: هر ظرفى با ریختن چیزى در آن پر مى شود جز ظرف دانش که هر چه در آن جاى دهى، وسعتش بیشتر مى شود.
شرح حکمت:
این حکمت اشاره به این نکته دارد که هرگز نباید کسی از فراگیرى علم و دانش خسته شود یا گمان کند به مرحله نهایى علم و دانش رسیده است. باید بداند به سمتى حرکت مى کند که هر قدر جلوتر مى رود وسیع تر مى شود.
رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مى فرمایند: «دو گروه گرسنه اند و هرگز سیر نمى شوند: طالبان علم و طالبان دنیا.» لذا تحصیل علم در اسلام از جهات مختلف زیر نامحدود است:
۱- از نظر مدت، پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمودند: «از گهواره تا گور دانش بجوى»
۲- از نظر مکان، پیامبر مى فرمایند: «به دنبال علم و دانش بروید هرچند در سرزمین چین باشد.»
۳- از نظر مقدار کوشش، امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: «در طلب دانش باشید هرچند براى تحصیل آن در دریاها فرو روید و خون خود را فدا کنید.»
۴- از نظر استاد، پیامبر مى فرمایند: «علم و دانش گمشده فرد با ایمان است، نزد هر کس باشد گمشده خود را مطالبه مى کند.»
این سخن را با حدیثى که از امیرمؤمنان(علیه السلام) پایان مى دهیم: « عالم و دانشمند کسى است که هرگز از علم و دانش سیر نمى شود و اظهار سیرى نیز مى کند.»