حکمت 211 نهج البلاغه: ارزش هاى اخلاقى
(اخلاقى، اجتماعى، اقتصادى)
قسمت اول حکمت
وَ قَالَ (علیه السلام) : الْجُودُ حَارِسُ الْأَعْرَاضِ وَ الْحِلْمُ فِدَامُ السَّفِیهِ وَ الْعَفْوُ زَکَاةُ الظَّفَرِ وَ السُّلُوُّ عِوَضُکَ مِمَّنْ غَدَرَ وَ الِاسْتِشَارَةُ عَیْنُ الْهِدَایَةِ وَ قَدْ خَاطَرَ مَنِ اسْتَغْنَى بِرَأْیِهِ وَ الصَّبْرُ یُنَاضِلُ الْحِدْثَانَ وَ الْجَزَعُ مِنْ أَعْوَانِ الزَّمَانِ وَ أَشْرَفُ الْغِنَى تَرْکُ الْمُنَى
و درود خدا بر او، فرمود: (1) بخشندگى، نگاه دارنده آبروست (2) و بردباری دهان بند بی خردان است. (3) زکات پیروزى، عفو است (4) واز یاد بردن آن که (به تو) خیانت کرده، پاداش تو و کیفر اوست. (5) مشورت همان هدایت و راه یابی است. (6) و هر که مستبد به رأى شد، به کام خطرها افتاد. (7) شکیبایى، سختی هاى روزگار را دور مى نماید (8) و بى تابى، زمان را در نابودى انسان یارى می دهد. (9) برترین بىنیازى، ترک آرزوهاست.
شرح حکمت:
هنگامى که انسان دستش به جود و بخشش باز باشد، عیب جویان ساکت مى شوند و حاسدان خاموش مى گردند.
امام صادق(علیه السلام) مى فرماید: « کسى که با سفیه مقابله کند و پاسخ او را دهد گوئى هیزم بر آتش مى نهد.»
در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم: «اگر صبر و شکیبایى قبل از بلا آفریده نشده بود افراد با ایمان در برابر حوادث ناگوار از هم متلاشى مى شدند همان گونه که تخم مرغ با اصابت به سنگ متلاشى مى شود.»
امام صادق(علیه السلام) مى فرمایند: «از آرزوهاى دور و دراز بپرهیزید که شادابى و نشاط نعمت هایى را که به شما داده از بین مى برد و به سبب آن مواهب الهى در نزد شما کوچک مى شود و حسرت فراوانى به سبب اوهام باطله اى که داشته اید به شما دست مى دهد.»