حکمت 211: ارزش هاى اخلاقى
(اخلاقى، اجتماعى، اقتصادى)
وَ قَالَ (علیه السلام) : وَ کَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسِیرٍ تَحْتَ هَوَى أَمِیرٍ وَ مِنَ التَّوْفِیقِ حِفْظُ التَّجْرِبَةِ وَ الْمَوَدَّةُ قَرَابَةٌ مُسْتَفَادَةٌ وَ لَا تَأْمَنَنَّ مَلُولًا.
و درود خدا بر او، فرمود: (10) و چه بسیار عقل هایی که گرفتار هوا و هوس اند. (11) حفظ و به کار گیرى تجربه رمز پیروزى است (12) و دوستى، نوعى خویشاوندى اکتسابى است (13) و به آن کس که به ستوه آمده و توان تحمّل ندارد اعتماد نکن.
شرح حکمت:
قرآن مجید مى فرماید: «آیا دیدى کسى را که معبود خود را هواى نفس خویش قرار داده و خداوند او را با آگاهى (بر این که شایسته هدایت نیست) گمراه ساخته و بر گوش و قلبش مُهر زده و بر چشمش پرده اى قرار داده است؟! با این حال، غیر از خدا چه کسى مى تواند او را هدایت کند؟! آیا متذکّر نمى شوید؟! (23 جاثیه» و نیز گاه مى فرماید: بروید آثار (پیشینیان) را در نقاط مختلف زمین ببینید، و عبرت بگیرید.
امیرمؤمنان(علیه السلام) می فرمایند: «غلبه هواى نفس هم دین انسان را فاسد مى کند و هم عقل او را.»
امام صادق(علیه السلام) مى فرماید: «افراد کم تجربه که تنها به آراى خود تکیه مى کنند هرگز در ریاست موفق نخواهند شد.»
امام علی (علیه السلام) مى فرمایند: «کسى که دوستى ندارد اندوخته اى (براى مبارزه با مشکلات) ندارد.»
امام صادق(علیه السلام) مى فرمایند: «مقام دوست بسیار والا است تا آنجا که اهل دوزخ از دوست یارى مى طلبند و او را از درون آتش دوزخ صدا مى زنند پیش از آنکه نزدیکان پرمحبت خود را صدا بزنند. خداوند در قرآن از آنها چنین خبر داده که مى گویند: (واى بر ما) ما امروز شفاعت کنندگانى نداریم و نه دوست صمیمى»
امام علی (علیه السلام) می فرمایند: « به افراد رنجیده خاطر و زودرنج اعتماد نکن، هرچند دل او را با جایزه اى به دست آورى، زیرا برق جهنده (که لحظه اى مى درخشد و خاموش مى شود) در شب تاریک قابل اعتماد نیست»