رمز حیات

حکمت 215 نهج البلاغه: نتیجه اختلاف
(اخلاقى، سیاسى)

وَ قَالَ (علیه السلام) : الْخِلَافُ یَهْدِمُ الرَّأْیَ.
و درود خدا بر او، فرمود: اختلاف، تصمیم گیرى و تدبیر را نابود مى کند.

شرح حکمت:
کلام حکیمانه بالا دو تفسیر مى تواند داشته باشد: نخست این که گاه مى شود عده اى مى نشینند و بر سر موضوع مهمى تصمیم گیرى مى کنند; ولى ناگهان فرد یا افرادى نظر مخالفى ابراز مى کنند و تصمیم گیرى پیش گفته را به هم مى زنند و کار ابتر مى ماند
تفسیر دیگر این که اختلاف سبب مى شود که رأى گیرى هیچ گاه به جایى نرسد و تدبیرها عقیم بماند. جمع میان این دو تفسیر نیز مانعى ندارد که اختلاف هم مانع از تصمیم و تدبیر باشد و هم اگر تدبیر و تصمیم صحیحى منعقد شد، آن را بر هم بزند.
در حدیثى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: « هیچ امتى بعد از پیامبر خود اختلاف نکردند مگر این که اهل باطل بر اهل حق در میان آنها پیروز شدند.»
در کلام حکیمانه شماره 179 نیز امام(علیه السلام) به این حقیقت اشاره فرموده بود که: «لجاجت فکر و رأى انسان را نابود مى کند.»