رمز حیات

حکمت 239 نهج البلاغه: زیان سستى و سخن چینى
(اخلاقى، اجتماعى)

وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ أَطَاعَ التَّوَانِیَ ضَیَّعَ الْحُقُوقَ وَ مَنْ أَطَاعَ الْوَاشِیَ ضَیَّعَ الصَّدِیقَ.
و درود خدا بر او، فرمود: آن کس که از سستى اطاعت کند حقوق (افراد) را ضایع مى سازد و کسى که از سخن چین پیروى کند دوستان خود را از دست خواهد داد.

شرح حکمت:
سستى در انجام کارها در موقع مناسب سبب تراکم آنها مى گردد و تراکم آنها سبب ضایع شدن بخشى از آن مى شود. به یقین چنین کسى هم حق خالق را ضایع مى کند و هم حق مخلوق را که ساده ترین نمونه آن کاهل بودن در نماز است.
قرآن مجید نیز پیامبر(صلى الله علیه وآله) را از گوش دادن به گفتار سخن چینان و عیب جویان نهى کرده خطاب به رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: «و از کسى که سوگند یاد مى کند و پست است اطاعت مکن. کسى که عیب جو و سخن چین است. (10 و 11 قلم)»
امیرمؤمنان (علیه السلام) مى فرمایند: «کسى که از سستى پیروى کند پشیمانى از هر سو او را احاطه خواهد کرد.»
امام باقر(علیه السلام) می فرمایند: «از سستى کردن در آنجا که عذرى ندارى بپرهیز که پناه گاه پشیمان ها است.»
امیرمؤمنان على(علیه السلام) مى فرمایند: «از سخن چینى بپرهیز که بذر عداوت مى افشاند و انسان را از خدا و مردم دور مى سازد.»
رسول خدا(صلى الله علیه وآله و سلم)فرمودند: «آیا بدترین افراد شما را به شما معرفى نکنم؟ عرض کردند: آرى اى رسول خدا. فرمود: آنهایى که پیوسته سخن چینى مى کنند و در میان دوستان جدایى مى افکنند و براى بى گناهان عیب مى تراشند.»