رمز حیات

حکمت 247 نهج البلاغه: کرامت و مهرآوری
(اقتصادى، اجتماعی)

وَ قَالَ (علیه السلام): الْکَرَمُ أَعْطَفُ مِنَ الرَّحِمِ.
و درود خدا بر او، فرمود: بخشش بیش از خویشاوندى محبّت آورد.

شرح حکمت:
براى این کلام دو تفسیر کرده‌اند:
1. تأثیرى که کرم و بخشش دارد بیش از تأثیر خویشاوندى است، زیرا بخشش جزء طبیعت شخص کریم است، ازاین‌رو بدون هیچ‌گونه تکلفى آن را اعمال مى‌کند؛ ولى خویشاوندى گاه در حدى نیست که انسان را وادار به سخاوت و بخشش کند.
2. کرم و سخاوت سبب توجه مردم به شخص کریم مى‌شود و چه بسا او را حتى بیش از نزدیکان خود دوست دارند و رابطه عاطفى که از کرم سرچشمه مى‌گیرد گاه قوى‌تر از روابط عاطفى‌اى است که از خویشاوندى ناشى مى‌شود.
پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله و سلم می فرمایند: «سخاوت، درختى از درختان بهشت است که شاخه‌هاى آن در دنیا آویزان شده، هرکس سخاوتمند باشد به یکى از این شاخه‌ها مى‌چسبد و او را به بهشت مى‌رساند.» در حدیثى دیگر مى‌ فرمایند: «انسان‌ها چهار گونه‌اند: سخاوتمند و کریم و بخیل و لئیم. سخاوتمند کسى است که هم خودش مى‌خورد و هم به دیگران مى‌بخشد و کریم کسى است که خودش نمى‌خورد (و ایثار مى‌کند) و به دیگران عطا مى‌نماید و بخیل کسى است که خودش مى‌خورد اما چیزى به دیگرى نمى‌دهد و لئیم آن‌کس است که نه خود مى‌خورد و نه به دیگرى مى‌بخشد.»
امام علی علیه السلام فرمود: «کریم کسى است که بى‌آن‌که از او طلب کنند احسان مى‌کند.»