رمز حیات

حکمت 249 نهج البلاغه: مجبور کردن نفس
(اخلاقى، تربیتى)

وَ قَالَ (علیه السلام): أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ مَا أَکْرَهْتَ نَفْسَکَ عَلَیْهِ.
و درود خدا بر او، فرمود: برترین اعمال، عملی است که نفس (اماره ات) را با وجود اکراهش، به انجام آن وادار کنی.

شرح حکمت:
اشاره به کارى است برخلاف خواسته نفس؛ مثل این‌که انسان مى‌خواهد مالى ببخشد و نفس او به سبب علاقه به مال با آن موافق نیست، یا از ارتباط نامشروعى بپرهیزد که نفس تمایل به آن دارد و یا قدرت بر انتقام پیدا کرده و نفس تمایل به آن دارد و او از انتقام‌جویى بپرهیزد. در تمام این موارد عملى بسیار پرفضیلت انجام داده‌اند، چراکه هم کار خیر انجام شده و هم نفس سرکش تحت ریاضت قرار گرفته و از طغیان آن پیشگیرى شده است.
پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله و سلم می فرمایند: «بهترین اعمال عملى است که سخت‌تر و قوى‌تر و پرمشقت‌تر باشد.»