حکمت 254 نهج البلاغه: وصى خویشتن باش
(اقتصادی)
وَ قَالَ (علیه السلام): یَا ابْنَ آدَمَ کُنْ وَصِیَّ نَفْسِکَ فِی مَالِکَ وَ اعْمَلْ فِیهِ مَا تُؤْثِرُ أَنْ یُعْمَلَ فِیهِ مِنْ بَعْدِکَ.
و درود خدا بر او، فرمود: اى فرزند آدم! تو خود وصى خویشتن در اموال خود باش و (امروز) بهگونهاى در آن عمل کن که مىخواهى پس از تو (مطابق وصیتت) عمل کنند.
شرح حکمت:
بسیارى از مردم با ایمان علاقهمند هستند که بخشى از اموالشان پس از آنها در راه خیرات مصرف شود و اسلام نیز به وصیت براى کارهاى خیر تشویق کرده و آن را به یکسوم مال محدود نموده تا دو سوم دیگر اموال به ورثه برسد. قرآن مجید مى فرماید: «بر شما نوشته شده: هنگامى که یکى از شما را مرگ فرا رسد، اگر چیز خوبى (مالى) از خود به جاى گذاشته، براى پدر ومادر و نزدیکان، بهطور شایسته وصیت کند! این حقّى است بر پرهیزکاران! (180 بقره)»
مؤمنان برای این کار سعی می کنند وصی مطمئنی انتخاب کنند تا حتما کارهای خیر انجام دهد. ولی بسیار دیده می شود که وصی عمل به وصیت نمیکند، لذا بهتر است انسان خودش برای کار خیر شخصا اقدام کند زیرا هم کسی دلسوزتر از خویش برای خود نیست هم با دست خود در راه خدا انفاق کند با ارزش تر است. چون در حال حیات علاقهمند به اموال خویش است و دل کندن و صرف آن در کارهاى خیر نیاز به ایمانى قوى دارد.
حدیث معروفى است که مىگوید: شخصى وصیت کرده بود که انبار خرمایى را پس از او در راه خدا انفاق کنند. پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله و سلم این کار را انجام داد. در آخر، یک عدد خرما ته انبار افتاده بود. آن را به دست گرفت و فرمودند: اگر خود با دست خویش این دانه خرما را در راه خدا داده بود از تمام آنچه من بعد از او انفاق کردم بهتر بود.