حکمت 255 نهج البلاغه: تندخویى و جنون
(اخلاقى، اجتماعى)
وَ قَالَ (علیه السلام): الْحِدَّةُ ضَرْبٌ مِنَ الْجُنُونِ لِأَنَّ صَاحِبَهَا یَنْدَمُ فَإِنْ لَمْ یَنْدَمْ فَجُنُونُهُ مُسْتَحْکِمٌ.
و درود خدا بر او، فرمود: تندخویی نوعی دیوانگی و جنون است، زیرا شخص تندخو از کار خود پشیمان می گردد و اگر پشیمان نشد پس دیوانگى او حتمی و پایدار است.
شرح حکمت:
در آیه شریه 37 سوره «شورى» یکى از نشانه‌هاى افراد با ایمان را این مى‌شمرد که چون از دست کسى عصبانى مى‌شوند او را مى‌بخشند و خشم خود را فرو مى‌خورند. در آیه 134 سوره «آل عمران» در نشانه هاى مؤمنان و نیکوکاران مى‌فرماید: «آن‌ها کسانى هستند که در زمان شادکامى و ناراحتى در راه خدا انفاق مى‌کنند و خشم خود را فرو مى‌برند و از خطاى مردم درمى‌گذرند»
امام باقر علیه السلام مى‌فرمایند: «چه چیزى بدتر از غضب است هنگامى که انسان غضبناک مى‌شود دست به کشتن بى‌گناهان مى‌زند ونسبت ناروا به زنان پاکدامن مى‌دهد.»
در حدیثی مى‌خوانیم مردى در سه مرتبه مختلف خدمت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم آمد وعرض کرد: «اندرزى به من بده تا از آن پند گیرم» و درهر سه مرتبه پیامبر فرمودند: «برو و هرگز غضب مکن»
امام صادق علیه السلام می فرمایند: «غضب، کلید تمام بدى‌هاست.»