رمز حیات

حکمت 257 نهج البلاغه: پاداش شاد کردن دیگران
(اخلاقى، اجتماعى)

وَ قَالَ (علیه السلام) لِکمَیلِ بْنِ زِیادٍ النَّخَعِی: یا کمَیلُ مُرْ أَهْلَک أَنْ یرُوحُوا فِی کسْبِ الْمَکارِمِ وَ یدْلِجُوا فِی حَاجَةِ مَنْ هُوَ نَائِمٌ فَوَالَّذِی وَسِعَ سَمْعُهُ الْأَصْوَاتَ مَا مِنْ أَحَدٍ أَوْدَعَ قَلْباً سُرُوراً إِلَّا وَ خَلَقَ اللَّهُ لَهُ مِنْ ذَلِک السُّرُورِ لُطْفاً فَإِذَا نَزَلَتْ بِهِ نَائِبَةٌ جَرَى إِلَیهَا کالْمَاءِ فِی انْحِدَارِهِ حَتَّى یطْرُدَهَا عَنْهُ کمَا تُطْرَدُ غَرِیبَةُ الْإِبِلِ.

و درود خدا بر او، به کمیل بن زیاد نخعى فرمود: اى کمیل! خانواده‌ات را دستور ده که روزها در کسب نیکی ها و خصال پسندیده بکوشند و شامگاهان در انجام حوائج مردمى که در خوابند تلاش کنند. سوگند به کسى که تمام صداها را مى‌شنود، هر کس دلى را شاد کند، خداوند از آن شادی برایش لطفى مى‌آفریند که هر گاه مصیبت و رنجى بر او فرود آید، آن لطف مانند آبى که در سرازیرى جارى باشد، به سوى آن مصیبت و رنج، جریان پیدا مى کند تا آن را از وى دور مى سازد، به همانگونه که شتر غریب از میان شتران دیگر، طرد مى گردد.

شرح حکمت:
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم مى فرمایند: «محبوب‌ترین اعمال نزد خداوند، وارد کردن سرور بر مؤمنان است.»
امام علی علیه السلام در نامه 45 نهج البلاغه مى‌فرمایند: «هیهات که هواى نفس بر من چیره شود و حرص و طمع مرا وادار به انتخاب طعام‌هاى لذیذ نماید در حالى که شاید در سرزمین حجاز یا یمامه (یکى از مناطق شرقى عربستان) کسى باشد که حتى امید براى به دست آوردن یک قرص نان نداشته و هرگز شکمى سیر به خود ندیده باشد. آیا من با شکمى سیر بخوابم در حالى که در اطراف من شکم‌هاى گرسنه و جگرهاى تشنه باشد.»
امام صادق علیه السلام می فرمایند: می فرمایند: «مکارم اخلاق ده چیز است. (1) راستگو بودن در اظهار یأس از آنچه در دست مردم است و (2) نظر به لطف خدا داشتن (یا راستگو بودن در مقام ابراز شجاعت در برابر دشمنان) و (3) راستگویى و (4) اداى امانت و (5) صله رحم و (6) پذیرایى از میهمان و (7)سیر کردن گرسنگان و (8) جبران کردن نیکى‌هاى مردم و (9) تعهد داشتن در برابر همسایگان و دوستان و (10) رأس همه آن‌ها حیاست.»