رمز حیات

حکمت 266 نهج البلاغه: توجه به حفظ و نگارش احادیث
(علمى)

وَ سَأَلَهُ رَجُلٌ أَنْ یُعَرِّفَهُ الْإِیمَانَ فَقَالَ (علیه السلام) : إِذَا کَانَ الْغَدُ فَأْتِنِی حَتَّى أُخْبِرَکَ عَلَى أَسْمَاعِ النَّاسِ فَإِنْ نَسِیتَ مَقَالَتِی حَفِظَهَا عَلَیْکَ غَیْرُکَ فَإِنَّ الْکَلَامَ کَالشَّارِدَةِ یَنْقُفُهَا هَذَا وَ یُخْطِئُهَا هَذَا.

(شخصى از امام پرسید که ایمان را تعریف کن) درود خدا بر او، فرمود: فردا نزد من بیا تا در جمع مردم پاسخ گویم، که اگر تو گفتارم را فراموش کردی، دیگرى آن را براى تو حفظ کند، زیرا گفتار چونان شکار در حال فرار است، یکى آن را به دست آورد، و دیگرى آن را از دست مى دهد.
(سید رضی گوید: پاسخ امام در حکمت 31 آمد که آن را نقل کردیم که ایمان را بر چهار شعبه تقسیم کرد.)

شرح حکمت:
مقصود امام علیه السلام در گفتار حکیمانه بالا این است که مطالب اساسى و مهم مانند شرح ویژگى هاى ایمان باید در حضور جمع بیان شود تا هیچیک از نکته هاى آن ضایع نگردد و به طور کامل براى غیر حاضران و حتى براى نسلهاى آینده باقى بماند. اضافه بر این، هنگامى که سخنى در حضور جمع گفته شود به یقین در میان آنها افراد فاضل و برجسته کم نیستند؛ آنها مى توانند در فهم مفاهیم آن به دیگران کمک کنند.
امام صادق علیه السلام به شاگرد خود فرمودند: «(این احادیث را) بنویس و معلومات خود را در میان برادرانت منتشر کن و اگر از دنیا رفتى کتابهایت را به یادگار به فرزندانت بسپار، زیرا زمان سختى بر مردم می آید که تنها به کتابهایشان انس مى گیرند.»
نیز از احادیث استفاده مى شود که معصومان اصرار داشتند کلمات آنها بدون کم و زیاد حفظ شود و به دیگران برسد؛ در حدیثى مى خوانیم که فردی از امام صادق علیه السلام تفسیر آیه 18 زمر « آنان که سخن را می شنوند و از بهترینش پیروی می کنند» را پرسید، امام فرمودند: «منظور از این آیه کسانى هستند که احادیث را مى شنوند و عینا بدون کم و زیاد آن را براى دیگران بازگو مى کنند».