رمز حیات

حکمت ۲۷۶ نهج البلاغه: از ریاکارى به خدا پناه بریم
(اخلاقی)

وَ قَالَ (علیه السلام): اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ أَنْ تُحَسِّنَ فِی لَامِعَةِ الْعُیُونِ عَلَانِیَتِی وَ تُقَبِّحَ فِیمَا أُبْطِنُ لَکَ سَرِیرَتِی مُحَافِظاً عَلَى رِثَاءِ النَّاسِ مِنْ نَفْسِی بِجَمِیعِ مَا أَنْتَ مُطَّلِعٌ عَلَیْهِ مِنِّی فَأُبْدِیَ لِلنَّاسِ حُسْنَ ظَاهِرِی وَ أُفْضِیَ إِلَیْکَ بِسُوءِ عَمَلِی تَقَرُّباً إِلَى عِبَادِکَ وَ تَبَاعُداً مِنْ مَرْضَاتِکَ.

و درود خدا بر او، فرمود: خدایا به تو پناه مى برم که ظاهر من در برابر دیده ها نیکو، و درونم در آنچه که از تو پنهان مى دارم، زشت باشد. (خداوندا چنان نباشم که) خوشبینى مردم را نسبت به خودم در آنچه تو از آن آگاهى جلب کنم (در حالى که در باطن چنین نباشم و از طریق ریا خود را در صف نیکان معرفى کنم. و چنان نباشم) که حُسن ظاهرم را براى مردم آشکار سازم و اعمال بدم را فقط به سوى تو آورم تا به این وسیله به بندگانت نزدیک گردم و از رضا و خشنودى تو دور شوم.

شرح حکمت:

امام علیه السلام در این دعاى نورانى اش در پیشگاه خدا از ریاکارى به او پناه مى برد.
قرآن مجید در آیه 264 سوره «بقره» مى فرماید: «اى کسانى که ایمان آورده اید! بخشش هاى خود را با منّت و آزار، باطل نسازید! همانند کسى که مال خود را براى نشان دادن به مردم، انفاق مى کند؛ و به خدا و روز رستاخیز، ایمان نمى آورد؛ (کار او) همچون قطعه سنگى است که بر آن، (قشر نازکى از) خاک باشد؛ (و بذرهایى در آن افشانده شود؛) و رگبار باران به آن برسد، (و همه خاکها و بذرها را بشوید،) و آن را صاف (و خالى از خاک و بذر) رها کند. آنها از کارى که انجام داده اند، چیزى به دست نمى آورند؛ و خداوند، جمعیت کافران را هدایت نمى کند».
رسول خدا صلی الله علیه وآله در حدیثى از آینده چنین خبر می دهد. «زمانى بر مردم فرا مى رسد که باطن آنها زشت وظاهرشان براى طمع در دنیا زیبا مى شود. هرگز پاداشهایى را که نزد خداست طلب نمى کنند، دینشان ریاسْت و خوف خدا در وجودشان نیست. در آن زمان خدا آنها را به مجازاتى مبتلا مى سازد که حتى اگر مانند دعاى غریق (کسى که با تمام وجودش خدا را مى خواند) خدا را بخوانند دعایشان مستجاب نمى شود.»