حکمت 284 نهج البلاغه: دانایی و مسئولیت
(علمى، اخلاقى)
وَ قَالَ (علیه السلام): قَطَعَ الْعِلْمُ عُذْرَ الْمُتَعَلِّلِینَ.
و درود خدا بر او، فرمود: علم و آگاهى، راه را بر (بهانه جویان و) آنها که تعلّل مى ورزند بسته است.
شرح حکمت:
از آنجا که افرادى آگاهانه از انجام وظایف الهى و وجدانى خود سربازمى زنند، امام علیه السلام به آنها هشدار مى دهد که علم و آگاهى، راه عذر را بر این افراد بسته است.
واقعیت آن است که گروهى از مردم ناآگاهانه گرفتار کارهاى خلاف مى شوند؛ اما گروه دیگرى مى دانند و بهانه جویى مى کنند و پیوسته شانه از زیر بار مسئولیت خالى مى نمایند. گاه به گمان اینکه خداوند غفور و رحیم است و گناه آنها را مى بخشد و گاه به این بهانه که علم آنها قطعى و یقینى نیست و گاه سعى مى کنند علم خود را به فراموشى بسپارند و خود را به نادانى بزنند. همه اینها در پیشگاه خدا مسئولند و بهانه جویى ها هرگز عذرى براى آنها نزد خدا درست نخواهد کرد.