رمز حیات

حکمت 313 نهج البلاغه: جامعیّت قرآن
(علمى)

وَ قَالَ (علیه السلام): وَ فِی الْقُرْآنِ نَبَأُ مَا قَبْلَکُمْ وَ خَبَرُ مَا بَعْدَکُمْ وَ حُکْمُ مَا بَیْنَکُمْ.
و درود خدا بر او، فرمود: در قرآن اخبار گذشتگان و آیندگان، و احکام مورد نیاز زندگى تان وجود دارد.

شرح حکمت:
منظور از اخبار پیشینیان تاریخ انبیا و اقوام گذشته است؛ که آنها را یکجا پیش روى ما مى نهد آنگونه که گویا ما همراه آنها بوده ایم و با آنها مى زیسته ایم. منظور از حوادث آینده، مسائل مربوط به قبر و برزخ و قیامت است که در قرآن مجید به آن اشاره شده است به گونه اى که گویا ما آینده را دیده ایم و در آن زیسته ایم. منظور از جمله «وَحُکْمُ ما بَیْنَکُمْ» این است که در قرآن به همه برنامه هاى زندگى اعم از واجب، حرام، مکروه، مستحب و مباح، اشارات کلى یا جزئى شده است،
در ذیل حدیثی پس از کلام نورانى بالا جمله هایى درباره اهمیت قرآن آمده است که بسیار گویا و آموزنده است: «قرآن جدا کننده حق از باطل است و هزل و شوخى در آن راه ندارد. هر ظالمى به آن پشت کند خداوند او را دَرهم مى شکند و هرکس هدایت را از غیر قرآن بخواهد خداى متعال او را گمراه مى سازد و آن، ریسمان محکم الهى است ویادآورى مستحکم و راه راست. قرآن چیزى است که اوهام و خواسته هاى انحرافى، آن را منحرف نمى کند و زبان نااهلان، آن را مشتبه نمى سازد. دانشمندان از آن سیر نمى شوند و براثر کثرت تلاوت و مراجعه کهنه نمى گردد. شگفتى هاى آن پایان نمى پذیرد و این همان چیزى است که طایفه جن هنگامى که آن را شنیدند آن را بازنگرداندند و دَرهم نپیچیدند و گفتند: ما سخن عجیبى شنیدیم که همگان را به سوى رشد و تعالى هدایت مى کند. کسى که با قرآن سخن بگوید درست مى گوید و آنکس که به آن عمل کند مأجور است و کسى که مطابق آن حکم کند حکمش عادلانه و کسى که به سوى قرآن فرا خواند به سوى صراط مستقیم هدایت کرده است.»
درباره اهمیت قرآن مجید، هم در خود قرآن و هم در روایات اسلامى مطالب گسترده اى آمده، از جمله در نهج البلاغه در خطبه هاى فراوان، امام علیه السلام درباره اهمیت آن سخن گفته است؛ از جمله در بخش آخر خطبه 198 امام علیه السلام شرح مبسوطى که شامل 42 امتیاز مهم است براى قرآن مجید بیان مى کند و همچنین در خطبه 183 و خطبه 176 و... نیز مطالب مهمى در این زمینه آمده است.