رمز حیات

حدیث شماره ۳۱ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

محمد بن فرج گوید امام باقر (علیه السلام) به من نوشت: «زمانى که خداى تبارک و تعالى بر خلق خود خشم کند، ما را از مجاورت آنها دور کند.»

حدیث شماره ۳۰ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

مفضل بن عمر گوید امام صادق (علیه السلام) درباره سخن خداى عزوجل «زمانى که در صور دمیده شود. (۸ مدثر)» فرمودند: «به راستى از ما است یک امام پیروز غائب، و چون خداى عزّه ذکره اراده نماید که امر او را ظاهر سازد، در دلش اثرى را پدید آورد، بعد از آن، ظاهر شود و به امر خداى تبارک و تعالى قیام نماید.»

شرح‏:

آیه شریفه راجع به دمیدن در صور پیش از قیامت است. در این حدیث دل امام (علیه السلام) به صدر تشبیه شده که مسائل را به طور الهام در آن دمیده شود.

حدیث شماره 29 باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

قسمت دوم

شرح‏:

مقصود احمد بن هلال این است که من این حدیث را پنجاه سال پیش از ولادت امام عصر (علیه السلام) شنیده‏ ام پس احتمال جعل و دروغ در آن راه ندارد و نیز اخبار مربوط به غیبت آن حضرت و اوصاف و شمائلش پیش از ولادت آن حضرت در زمان پدر و جدش و بلکه از زمان پیغمبر اکرم و امیر المؤمنین (صلوات اللَّه علیهما) شیوع داشته و طبق آن به وقوع پیوسته است، شیوع این اخبار به حدى بوده که طایفه کیسانیة گفتند: ابن الحنفیه همان امام زمان است که غایب شده است و طایفه ناووسیة و ممطورة نسبت به امام صادق و امام کاظم (علیهما السلام) این عقیده را ابداع کردند. و محدثین شیعه اخبار مربوط به امام زمان (علیه السلام) را از پیغمبر اکرم و ائمه هدى به ترتیب نقل کرده و در کتب خود آورده اند. یکى از محدثین موثق شیعه حسن بن محبوب زراد است که کتاب مشهور و معروف مشیخة را بیش از صد سال جلوتر از غیبت نوشته است و اخبار او پس از سالها بدون اختلاف به وقوع پیوسته است و نیز از غیبت صغرى و کبرى خبر داده و چنان که خبر داده اتفاق افتاده است (به صفحه 250- 251 مرآت العقول مراجعه شود).

حدیث شماره 29 باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

قسمت اول

زرارة بن اعین گوید امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «آن جوان ناچار غیبت می کند.» عرض کردم چرا؟ فرمودند: «می ترسد» - و با دست اشاره به شکمشان کرد- (یعنى می ترسد او را بکشند) و اوست که چشم به راهش باشند و او است که مردم در ولادتش تردید می کنند. برخى گویند: در شکم مادرش بود (که پدرش مرد) بعضى گویند: پدرش مرد و فرزندى نگذاشت و بعضى گویند: دو سال پیش از وفات پدرش متولد شد.» زراره گوید من عرض کردم چه دستور می فرمائید اگر من به آن زمان رسیدم، فرمودند: «خدا را با این دعا بخوان « اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَفْسَکَ لَمْ أَعْرِفْکَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَبِیَّکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَبِیَّکَ لَمْ أَعْرِفْهُ قَطُّ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی» خدایا خودت را به من بشناسان، زیرا اگر تو خودت را به من نشناسانى، من تو را نخواهم شناخت، خدایا پیغمبرت را به من بشناسان، زیرا اگر تو پیغمبرت را به من نشناسانى من هرگز او را نشناسم. خدایا تو حجتت را به من بشناسان، زیرا اگر تو حجتت را به من نشناسانى از طریقه دینم گمراه می شوم.» احمد بن هلال (که با دو واسطه از زراره نقل می کند) گوید: من این حدیث را 56 سال پیش شنیده ‏ام.

حدیث شماره ۲۸ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

منصور از مردى نقل می کند که او به امام صادق (علیه السلام) عرض کرد هر گاه روز را صبح و شام کنم و و امامى را که به او اقتدا کنم نبینم، نبینم چه کنم؟ امام (علیه السلام) فرمودند: «چون چنین باشد، دوست بدار آن کسى را که دوست می ‏داشتى، و دشمن بدار آن کسى را که دشمن می ‏داشتى (تولى و تبرى را از دست مده) تا خداى عز و جل او را ظاهر کند.»

حدیث شماره ۲۷ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «قائم ما قیام می کند و در گردن او براى هیچ کس پیمان و قرارداد و بیعتى نیست.»

حدیث شماره ۲۶ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

عبد اللَّه بن عطا گوید به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم شیعیان شما در عراق بسیارند و به خدا مانند شما هم در خاندانت کسى نیست، پس چرا خروج نمی کنید؟ فرمودند: «اى عبد اللَّه بن عطا! تو گوش هایت را براى بی خردان می گسترى (هر سخنى را از هر نادانى باور می کنى) به خدا که من صاحب شما نیستم.» گوید عرض کردم: پس صاحب ما کیست؟ فرمودند: «بنگرید هر که ولادتش از مردم نهان گشت او صاحب شماست. همانا کسى از ما خاندان نیست که به سوى او به انگشتان اشاره شود، و به زبان‏ها خوانده شود (مشهور و معروف گردد) جز اینکه مى میرد از روى غیظ یا بینى اش بر خاک مالیده مى شود.»

حدیث شماره ۲۵ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

ایوب بن نوح گوید به حضرت رضا (علیه السلام) عرض کردم من امیدوارم که شما صاحب الامر باشید، و خدا امر امامت را بدون شمشیر و خونریزى به شما رساند. زیرا براى شما (به ولایت عهدى مأمون) بیعت گرفته شده و به نام شما سکه زده اند. حضرت فرمودند: «هیچ کس از ما خاندان نیست که نامه ها به او رسد و با انگشت به او اشاره شود و از او مسأله پرسیده شود و اموال برایش فرستاده شود جز اینکه به حیله کشته شود و یا در بستر خود بمیرد (یا با شمشیر کشته شود و یا با زهر) تا زمانى که خدا براى این امر (امامت) کودکى را از ما خاندان مبعوث کند که ولادت و وطن او نهان است ولى نسبت و دودمانش نهان نیست.»

حدیث شماره ۲۴ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

ابو الحسن سوم (امام هادى علیه السلام) فرمودند: «چون وسیله دانش شما (پیشواى شما) از میان شما برداشته شود از زیر پاى خود همیشه منتظر فرج باشید.»

شرح‏:

این روایت سه گونه معنى مى‏شود: ۱- هر گاه امام شما غایب شد، همیشه و در هر حال مثل اینکه چیزى را به آسانى از زیر پاى خود برمی گیرید. انتظار فرج داشته باشید، اگرچه فرج و ظهور امام نزد خدا دور باشد. ۲- هرگاه علوم و معارف دینى از میان شما برخیزد و جهان را جهالت و بی خبرى فراگیرد بدانید که فرج نزدیک است ۳- هر گاه امام شما غایب شود سر به زیر اندازید و گوشه‏گیرى و شکیبائى ورزید که شکیبائى کلید فرج و گشایش است.

حدیث شماره ۲۳ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

ام هانى گوید ابا جعفر محمد بن على (علیهما السلام) را ملاقات کردم و درباره آیات «پس سوگند به ستارگانی که باز می گردند. حرکت می کنند و از دیده‏ ها پنهان می شوند. (۱۵ و ۱۶ تکویر)» از آن حضرت سؤال کردم، فرمودند: «خنس (ستارگان غروب‏کننده) امامى است که در زمان خود وقتی که بخشی از علمش از مردم قطع شده است در سال ۲۶۰ پنهان شده، سپس مانند شهابی فروزان در شب تار ظاهر مى‏شود، اگر آن زمان را دریافتی، دیدگانت روشن شود.»

حدیث شماره ۲۲ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

ام هانى گوید از حضرت اباجعفر محمد بن على (علیهما السلام) درباره سخن خداى تعالى «پس سوگند به ستارگانی که باز می گردند. حرکت می کنند و از دیده‏ ها پنهان می شوند. (۱۵ و ۱۶ تکویر)» پرسیدم، فرمودند: «آن امامى است که در سال ۲۶۰ غایب شود، سپس مانند شعله اى در شب تاریک، فروزان شود. اگر زمان او را درک کنى چشمت روشن شود.»

حدیث شماره ۲۱ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

ابوحمزه گوید خدمت امام صادق (علیه السلام) رسیدم و عرض کردم صاحب الامر شمائید؟ فرمودند: «نه»، گفتم پسر شماست؟ فرمودند: «نه». گفتم پسر پسر شما است؟ فرمود: «نه»، گفتم: پسر پسر پسر شماست؟فرمودند: «نه»، گفتم: پس او کیست؟ فرمودند: «همان کسى است که زمین را پر از عدالت کند، چنان که پر از ستم و جور شده باشد، او در زمان پیدا نبودن امامان بیاید، چنان که رسول خدا (صلّى اللَّه علیه و آله) در زمان پیدا نبودن رسولان مبعوث شدند.»

حدیث شماره ۲۰ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

مفضل بن عمر گوید شنیدم امام صادق (علیه السلام) می فرمودند: «براى صاحب الامر دو غیبت است، در یکیآنها به سوى خانواده ‏اش مراجعت می کند. و در دیگرى می گویند: هلاک شد و در کدام وادى افتاد» عرض کردم اگر چنان شد. ما چه کنیم؟ فرمودند: «هر گاه کسى مدعى امامت شد، مسائلى از او بپرسید که مثل امام جواب دهد.» (اگر پاسخ درست نگفت، او امام نیست).

حدیث شماره ۱۹ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «براى حضرت قائم (علیه السلام) دو غیبت است؛ یکى کوتاه و دیگرى دراز، در غیبت اول جز شیعیان مخصوص از جاى آن حضرت خبر ندارند، و در غیبت دیگر جز دوستان مخصوصش از جاى او خبر ندارند.» (مقصود از دوستان مخصوص خادمان و اهل بیت آن حضرت و یا همان ۳۰ نفرى است که در سه روایت پیش ذکر شد).

حدیث شماره ۱۸ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

امام صادق (علیه السلام) می فرمودند: «حضرت قائم (علیه السلام) پیش از آنکه قیام کند غایب شود، زیرا او می ترسد.»- و با دست اشاره به شکمش فرمود- یعنى از کشته شدن می ترسد.

حدیث شماره ۱۷ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

ابان بن تغلب گوید امام صادق (علیه السلام) فرمودند: « تو چگونه خواهی بود (عقیده تو چیست نسبت به) زمانى که حمله سختى میان دو مسجد واقع شود (اشاره به جنگ و پیش آمد مهمى دارد که میان مسجد کوفه و سهله یا مکه و مدینه واقع مى‏شود) و علم و دانش برچیده شود چنانکه مار در سوراخش فرو می رود و میان شیعیان اختلاف افتد و یک دیگر را دروغگو خوانند و به صورت هم تف اندازند.» عرض کردم قربانت، در چنان وضعى خیرى نیست. حضرت سه مرتبه فرمودند: «تمام خیر در آن زمان است.» (زیرا مردم امتحان میش وند و امام زمان (علیه السلام )ظهور می کند).

حدیث شماره ۱۶ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی


امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند: «به ناچار صاحب الامر (علیه السلام) غیبت کند و به ناچار در زمان غیبتش از خلق دورى گزیند. چه خوب منزلی است طیبه (که مدینه پیغمبر است صلى الله علیه و آله. و بعضى گفته‏اند که نام محلّى است که منزل آن حضرت است) و در سى وحشتى نیست.» (یعنى آن حضرت همراه ۳۰ یا ۲۹ نفر از اصحاب و موالیان خود می باشد و این عده اگر چه گوشه گیرند ولى وحشت و ترسى ندارند.)

حدیث شماره ۱۵ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

محمد بن مسلم گوید شنیدم امام صادق (علیه السلام) می فرمود: «اگر خبر غیبت صاحبتان به شما رسید منکر آن نشوید.»

حدیث شماره ۱۴ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

امام موسى بن جعفر (علیهما السلام) درباره سخن خداى عزوجل: « بگو: به من خبر دهید اگر آبهای (سرزمین) شما در زمین فرو رود چه کسی می‏تواند آب جاری در دسترس شما قرار دهد؟ (۳۰ ملک)» فرمودند: «زمانى که امام شما غایب شود، کیست (غیر خدا) که براى شما امام تازه اى آورد؟» (امام غایب شما را ظاهر کند تا از علومش که چون چشمه‏ صاف جاری است استفاده کنید.)

حدیث شماره ۱۳ باب در امر غیبت کتاب حجت اصول کافی

قسمت دوم

و در جاى دیگر از همین خطبه می فرمایند: «ولى این در چه کسی هست؟ از این جهت است که بساط علم برچیده شود، زمانى که دانشمندانى که دانش را نگهدارى می کنند و آن را چنان که از علماء شنیده، روایت می نمایند و ایشان را در آن باره تصدیق می کنند یافت نشوند. بار خدایا من می دانم که بساط علم برچیده نمی شود و ریشه اش بریده نمی گردد و تو زمینت را از حجتى براى خلقت خالى نمیگذارى، چه آشکار و غیر مطاع یا ترسان و پنهان باشد، تا حجت تو باطل نشود و دوستانت بعد از آنکه هدایتشان کردى گمراه نگردند، ولى کجایند ایشان و چقدرند ایشان؟، آنها در شمار اندک و در منزلت نزد خداوند، بزرگند.»