رمز حیات

خداوند متعال در آیات 124 الی 141 پیرامون الگو صحبت می نماید. در این آیات ابتدا حضرت ابراهیم به عنوان الگو معرفی می گردد(آیه 124). سپس در ادامه ما متوجه می شویم که:

1. خداوند متعال ظالمان را الگو قرار نمی دهد.(آیه 124)

2. الگو و پیشوا باید تسلیم پروردگار عالمیان باشد.(آیه 131)

3. وظایف رسول عبارتند از:

الف) تلاوت آیات الهی

ب) آموزش کتاب و حکمت

پ) تزکیه نمودن(آیه 129)

4. هیچ تفاوتی بین انبیای الهی نیست(آیه 136).

5. تنها کسانی مؤمنند که به آنچه انبیا آورده اند ایمان آورند و تنها آن ها هدایت شده اند(آآیه 137).

 

همچنین آموختیم که:

1. ما بر راه و روش حضرت ابراهیم هستیم(آیه 135).

2. حضرت ابراهیم و حضرت یعقوب وصیت نمودند که تسلیم خداوند متعال باشیم(آیه 132).

3. هرکس از راه و روش حضرت ابراهیم دوری کند، سفیه است(آیه 130).

بنابراین ملاک و معیار تسلیم پروردگار عالمیان بودن است، نه یهودی بودن و یا مسیحی بودن و ...(آیات 136 الی 141)

همچنین با خواسته(یا آرمان) های الگوی خودمان آشنا شدیم:

الف) پذیرفته شدن اعمال

ب) تسلیم بودن خود و فرزندان

پ) شناخت راه و رسم زندگی

ت) گشوده شدن فضل و رحمت الهی

ث) الگو قرار گرفتن فرزندانش

 

ان شاءالله از پیروان حقیقی حضرت ابراهیم علیه السلام باشیم.

بسم الله الرحمن الرحیم

أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالأسْبَاطَ کَانُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَى قُلْ أَأَنتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللّهُ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن کَتَمَ شَهَادَةً عِندَهُ مِنَ اللّهِ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ﴿۱۴۰﴾

یا می‏ گوئید ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط (دوارده گانه) یهودی یا نصرانی بودند بگو شما بهتر می دانید یا خدا؟ (و با اینکه می‏ دانید آنها یهودی و نصرانی نبودند چرا حقیقت را کتمان می ‏کنید) و چه کسی ستمگرتر از آن کس است که گواهی و شهادت الهی را که نزد او است کتمان کند و خدا از اعمال شما غافل نیست.

تِلْکَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا کَسَبَتْ وَلَکُم مَّا کَسَبْتُمْ وَلاَ تُسْأَلُونَ عَمَّا کَانُواْ یَعْمَلُونَ ﴿۱۴۱﴾

(به هر حال) آنها امتی بودند که درگذشتند، آنچه کردند برای خودشان است و آنچه هم شما کرده‏ اید برای خودتان است و مسئول اعمال آنها نیستید.

در آیه 140 خداوند متعال این بار به صورت صریح از آنها دین پیامبران قبل از حضرت موسی(ع) را سؤال می نماید، اما آنها با این که می دانند پاسخ نمی دهند، لذا در ادامه آیه شدت ظلم آنها بابت کتمان این موضوع مطرح شده و خداوند متعال از آنچه انجام می دهند، غافل نیست.

مجدداً آیه 134 در آیه 141 تکرار شده است. شاید این دو آیه ار لحاظ اشاره به امت ها تفاوت هایی داشته باشد. آیه 134 اشاره به امت های زمان حضرت ابراهیم و یعقوب داشت و آیه 141 اشاره به یهودیان و مسیحیان زمان پیامبر مکرم اسلام دارد. البته آیه 141 را می توان با زمان حال نیز تطبیق داد.

نکته:

آیه 136== ما تسلیم اوییم.

آیه 138== ما بنده اوییم.

آیه 139== ما مخلص اوییم.

بسم الله الرحمن الرحیم

فَإِنْ آمَنُواْ بِمِثْلِ مَا آمَنتُم بِهِ فَقَدِ اهْتَدَواْ وَّإِن تَوَلَّوْاْ فَإِنَّمَا هُمْ فِی شِقَاقٍ فَسَیَکْفِیکَهُمُ اللّهُ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿۱۳۷﴾

پس اگر آنان [هم] به آنچه شما بدان ایمان آورده‏ اید ایمان آوردند قطعا هدایت ‏شده‏ اند ولى اگر روى برتافتند جز این نیست که سر ستیز [و جدایى] دارند و به زودى خداوند [شر] آنان را از تو کفایت‏ خواهد کرد که او شنواى داناست.

صِبْغَةَ اللّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدونَ ﴿۱۳۸﴾

رنگ خدائی (بپذیرند، رنگ ایمان و توحید و اسلام) و چه رنگی از رنگ خدائی بهتر است؟ و ما تنها عبادت او را می‏ کنیم.

قُلْ أَتُحَآجُّونَنَا فِی اللّهِ وَهُوَ رَبُّنَا وَرَبُّکُمْ وَلَنَا أَعْمَالُنَا وَلَکُمْ أَعْمَالُکُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُخْلِصُونَ ﴿۱۳۹﴾

بگو آیا درباره خداوند با ما گفتگو می‏ کنید در حالی که او پروردگار ما و شماست و اعمال ما از آن ما و اعمال شما از آن شما است و ما با اخلاص او را پرستش می‏ کنیم (و موحد خالصیم).

آیات 138 و 139 خداوند متعال را معرفی می نماید و به زیبایی مجدداً پاسخ یهودیان و مسیحیان را می دهد به این گونه که در انتهای هر آیه وظیفه مسلمانان را به صورت غیرقابل انکار مطرح می کند. ابتدا می فرماید: ما برای او عبادت می کنیم و در آیه 138 نیز می فرماید، ما تها برای او اخلاص می ورزیم.

نکته: این عمل که در مورد خداوند احتجاج می کنند، واقعاً جای تعجب دارد.

 

ان شاءالله همیشه رنگ و بوی خدایی داشته باشیم و خدا خودش بهمون کمک کنه!

بسم الله الرحمن الرحیم

وَقَالُواْ کُونُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَى تَهْتَدُواْ قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ﴿۱۳۵﴾

(اهل کتاب) گفتند یهودی یا مسیحی بشوید تا هدایت یابید، بگو (این آئینهای تحریف شده هرگز نمی‏ تواند موجب هدایت گردد) بلکه (رستگارى در) آیین ابراهیم پاکدین است که از مشرکان نبود.

قُولُواْ آمَنَّا بِاللّهِ وَمَا أُنزِلَ إِلَیْنَا وَمَا أُنزِلَ إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالأسْبَاطِ وَمَا أُوتِیَ مُوسَى وَعِیسَى وَمَا أُوتِیَ النَّبِیُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لاَ نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ﴿۱۳۶﴾

بگوئید: ما به خدا ایمان آورده ‏ایم، و به آنچه بر ما نازل شده، و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و پیامبران اسباط بنی اسرائیل نازل گردید (و همچنین) آنچه به موسی و عیسی و پیامبران (دیگر) از طرف پروردگار داده شده است، و بین هیچ‏یک از آنان فرق نمى‏ گذاریم و در برابر فرمان خدا تسلیم هستیم (و تعصبات نژادی و اغراض شخصی سبب نمی‏ شود که بعضی را بپذیریم و بعضی را رها کنیم).

طبق آنچه که در آیات قبلی نیز مطرح شد، ملاک و معیار تسلیم بودن در برابر خداوند متعال است، لذا یهودی یا نصرانی مطرح نیست، بلکه مهم تسلیم بودن است و تمام پیامبران قبلی نیز تسلیم بوده اند. بنابراین در پاسخ مردمی که ملاک هدایت را یهودی یا نصرانی بودن مطرح می کردند، خداوند متعال پیامبران الهی را مثال زده و پوچی استدلال آنها را به زیبایی روشن نموده است.

نکته: طبق آیه ی 135، مذهب حضرت ابراهیم، راه ورسم تسلیم بودن است و این راه و رسم مهم است و نمی توان گفت که یهودیان و یا مسیحیان نیز تسلیم هستند. لذا اگر آنها به این راه و رسم ایمان آوردند، هدایت یافته اند و اگر رو برگرداندند، از راه راست جدا شده و در سختی می افتند. قطعاً خداوند کفایت می کند و او شنوا و داناست.

ان شاءالله ما نیز از پیروان واقعی حضرت ابراهیم علیه السلام باشیم.

بسم الله الرحمن الرحیم

وارثان حضرت ابراهیم

إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿۱۳۱﴾

(بخاطر بیاورید) هنگامی را که پروردگار به او گفت اسلام بیاور (و تسلیم در برابر حق باش، او فرمان پروردگار را از جان و دل پذیرفت) گفت در برابر پروردگار جهانیان تسلیم شدم.

وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِیمُ بَنِیهِ وَیَعْقُوبُ یَا بَنِیَّ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَى لَکُمُ الدِّینَ فَلاَ تَمُوتُنَّ إَلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ ﴿۱۳۲﴾

ابراهیم و یعقوب فرزندان خود را (در بازپسین لحظات عمر) به این آئین وصیت کردند (و هر کدام به فرزندان خویش گفتند) فرزندان من! خداوند این آئین پاک را برای شما برگزیده است و شما جز به آئین اسلام (تسلیم در برابر فرمان خدا) نمیرید.

أَمْ کُنتُمْ شُهَدَاء إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِیهِ مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِی قَالُواْ نَعْبُدُ إِلَهَکَ وَإِلَهَ آبَائِکَ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ إِلَهًا وَاحِدًا وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ ﴿۱۳۳﴾

مگر شما شاهد بودید که چون مرگ یعقوب فرارسید به پسرانش گفت پس از [درگذشت‏] من چه مى ‏پرستید؟ گفتند خداى تو را و خداى نیاکانت ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را که خداى یگانه است مى ‏پرستیم و ما فرمانبردار او هستیم‏.

تِلْکَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا کَسَبَتْ وَلَکُم مَّا کَسَبْتُمْ وَلاَ تُسْأَلُونَ عَمَّا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿۱۳۴﴾

آنها امتی بودند که درگذشتند، اعمال آنها مربوط به خودشان بود و اعمال شما نیز مربوط به خود شما است، و هیچگاه مسئول اعمال آنها نخواهید بود.

 

خداوند متعال در آیات 130 و 131 حضرت ابراهیم را توصیف می نماید.

همانا ما او را در دنیا برگزیدیم.

همانا او در آخرت قطعاً از صالحان است.

زمانی که پروردگارش به او فرمود تسلیم شو، گفت برای پروردگار عالمیان تسلیم شدم.

شاید بتوان ویژگی سوم حضرت ابراهیم را به نوعی توصیف و چرایی ویژگی دوم او دانست و همین طور ویژگی دوم را توصیف و چرایی ویژگی اول و این گونه نتیجه گرفت که برگزیده شدن حضرت ابراهیم توسط پروردگار عالمیان، عامل تسلیم بودن او بوده و بالعکس.

نکته: واژه برگزیدن(اصطفی) که در آیه 130 نیز آمده بود، در آیه 132 هم آمده است. این تشبیه را شاید بتوان به گونه ای کنایه از این دانست که خداوند متعال حضرت ابراهیم را امام دینی که برای مردم برگزیده است، قرار داده است، لذا از این جهت او را در دنیا برگزیده است. بنابراین مقام امامت صرفاً برگزیدگی توسط خداوند را لازم دارد و لاغیر.

نکته: جالب اینجاست که انبیای الهی(حضرت ابراهیم و حضرت یعقوب) از فرزندان خود همان چیزی را می خواهند که حضرت ابراهیم دستور داده بود.

در آیات 124 الی 133، خداوند متعال داستان حضرت ابراهیم و فرزندان ایشان را مطرح می نماید، لذا در آیه 134 به آنها اشاره نموده و فرموده است که اینها هر چه کسب کنند برای خودشان جاودانه می ماند و شما نیز هر چه کسب نمایید برای خودتان است و از شما به خاطر اعمال ایشان بازخواست نخواهد شد.

نکته: با توجه به آیات قبلی میزان آنچه که انسان از خوبی کسب می نماید وابسته به میزان تسلیم بودن او در برابر پروردگار عالمیان است.

 

ان شاءالله مسلمان واقعی بشویم و بمانیم!

بسم الله الرحمن ارحیم

 

توضیحات مربوط به آیات پست قبل رو قرار شد امروز خدمتتون عرض کنم.

 

سه آیه 127، 128 و 129 دعاهای حضرت ابراهیم را بعد از برپایی پایه های خانه ی کعبه بیان می نماید. قبل از هر چیزی حضرت ابراهیم از خداوند متعال می خواهد که این عمل را از او بپذیرد.

نکته: پذیرش عمل شرایطی دارد و ممکن است عمل بی فایده صورت پذیرد. تنها در صورت پذیرش الهی، عمل در روح انسان تأثیر خواهد داشت.

در آیه ی بعد حضرت علاوه بر خود، برای نسل خود نیز دعا می نماید و از خداوند متعال تسلیم بودن را می طلبند. طبق آیه 112، هرکس تسلیم خداوند باشد، در حالی که نیکوکار است، هیچ ترس و اندوهی نخواهد داشت. بنابراین حضرت با این دعای خود به نوعی رستگاری را طلب نموده اند.

نکته: ترتیب دعای حضرت ابراهیم نیز، در آیه 128 حائز توجه است. ایشان ابتدا تسلیم بودن را خواسته، سپس علم به چگونگی اعمال را طلب نموده و آن گاه بازگشت به درگاه الهی را تقاضا کرده است.

در آیه 129 ویژگی های رسول از زبان حضرت ابراهیم(ع) مطرح می شود.

 - آشکار نمودن نشانه های الهی(آیاتت را بر ایشان تلاوت نماید)

 - قوانین هستی و چگونگی رابطه ی میان آنان و ارتباط بین این قوانین با انسان را به آنها آموزش می دهد(آموزش کتاب و حکمت).

 - و آنها را تزکیه نماید.

در هر کدام از این آیات و در هر دعا حضرت ابراهیم به نوعی از اسماءِ الهی مدد جسته است.

الف) همانا تنها تو شنوای دانا هستی(سمیع علیم)

ب) همانا تنها تو بازگردنده ی مهربان هستی(تواب رحیم)

ج) همانا تنها تو عزیز حکیم هستی

 

دعام تکراری هست ولی دوست دارم باز بگم، خدایا دعاهای حضرت ابراهیم علیه السلام را در حق ما نیز به اجابت برسان!

 

+ یه هفته ای دسترسی به اینترنت ندارم و نخواهم بود، حلال بنمایید اگر برنگشتیم :)

++یکی از خوانندگان عزیز وبلاگ این نظر رو به صورت خصوصی فرستاده بودند و من حیفم اومد در پست نذارمش

شاید بتوان دعاهای حضرت ابراهیم را به زبان خودمان به صورت زیر بیان نمود.
پروردگارا، کارهای خوب ما را از ما بپذیر، همانا تنها تو شنوای دانایی(آیه ۱۲۷).
پروردگارا، ما را تسلیم خودت قرار ده، فرزندان ما را تسلیم خودت قرار ده، راه و رسم زندگی را به ما بیاموز، در فضل و رحمتت را به روی ما بگشا، همانا تنها تو بازگشت کننده ی مهربانی(آیه ۱۲۸).
پروردگارا، فرج آقا امام زمان( عج) را برسان، همانا تنها تو بی نیاز حکیمی(آیه ۱۲۹).
پروردگارا، ما را از یاران صدیق حضرت قرار بده(آیه ۱۳۰).

الهی آمین

بسم الله الرحمن الرحیم

دعاهای حضرت ابراهیم

وَإِذْ یَرْفَعُ إِبْرَاهِیمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَإِسْمَاعِیلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿۱۲۷﴾

(و نیز بیاد آورید) هنگامی که ابراهیم و اسماعیل پایه ‏های خانه (کعبه) را بالا می ‏بردند (و می‏ گفتند) پروردگارا از ما بپذیر! تو شنوا و دانائی.

رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَمِن ذُرِّیَّتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّکَ وَأَرِنَا مَنَاسِکَنَا وَتُبْ عَلَیْنَآ إِنَّکَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ ﴿۱۲۸﴾

پروردگارا! ما را تسلیم فرمان خود قرار ده و از دودمان ما امتی که تسلیم فرمانت باشد به وجود آور، و طرز پرستش خودت را به ما نشان ده، و توبه ما را بپذیر، که تو تواب و رحیمی.
رَبَّنَا وَابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولًا مِّنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِکَ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَیُزَکِّیهِمْ إِنَّکَ أَنتَ العَزِیزُ الحَکِیمُ ﴿۱۲۹﴾

پروردگارا! در میان آنها پیامبری از خودشان مبعوث کن، تا آیات تو را بر آنها بخواند، و آنها را کتاب و حکمت بیاموزد و پاکیزه کند، زیرا تو توانا و حکیمی (و بر این کار قادری).

وَمَن یَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِیمَ إِلاَّ مَن سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَیْنَاهُ فِی الدُّنْیَا وَإِنَّهُ فِی الآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ ﴿۱۳۰﴾

چه کسی جز افراد سفیه و نادان از آئین ابراهیم (با آن پاکی و درخشندگی) رویگردان خواهد شد؟ ما او را در این جهان برگزیدیم و او در جهان دیگر از صالحان است.

 

توضیحات مربوط به آیات رو در پست بعدی ان شاءالله قرار خواهم داد!

بسم الله الرحمن الحیم

وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِیمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ أَن طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَالْعَاکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ ﴿۱۲۵﴾

(و بخاطر بیاورید) هنگامی را که خانه کعبه را محل بازگشت و مرکز امن و امان برای مردم قرار دادیم (و برای تجدید همین خاطره) از مقام ابراهیم نماز گاهی برای خود انتخاب کنید، و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که خانه مرا برای طواف کنندگان و مجاوران و رکوع کنندگان و سجده کنندگان پاک و پاکیزه کنید.

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُم بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ قَالَ وَمَن کَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِیلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ ﴿۱۲۶﴾

(و بیاد آورید) هنگامی که ابراهیم عرض کرد: پروردگارا این سرزمین را شهر امنی قرار ده، و اهل آن را، آنها که ایمان به خدا و روز بازپسین آورده‏ اند از ثمرات (گوناگون) روزی ده (ما این دعای ابراهیم را به اجابت رساندیم و مؤمنان را از انواع برکات بهره مند ساختیم) اما به آنها که کافر شدند بهره کمی خواهیم داد، سپس آنها را به عذاب آتش می‏ کشانیم و چه بد سر انجامی دارند.

آیه 125 دو خصوصیت را برای «بیت» بیان می نماید. اول این که محل اجتماع مردم است و دوم این که دارای امنیت است. همین طور خداوند متعال برای طهارت «بیت» مسؤول تعیین می نماید. این خانه مخصوص سه دسته از افراد است. اول طواف کنندگان، دوم معتکفین و سوم سجده کنندگان همراه رکوع. قانونی نیز با توجه به آیه قبل مطرح می شود و آن مکان نماز گذاران است که باید بعد از مقام حضرت ابراهیم قرار گیرد.

نکته: در آیه 126 حضرت ابراهیم دعا می نماید که خداوند این بلاد را برای مردمش امن قرار دهد و همین طور هرکس از مردمانش را که به خداوند و روز واپسین ایمان بیاورد، روزی بخشد.

نکته: حضرت ابراهیم تنها برای افراد با ایمان دعا می نماید، لذا می توان از ایشان مجموعه ی افرادی را که برایشان دعا می توان نمود، تشخیص داد.

نکته: خداوند در پاسخ حضرت ابراهیم نمی فرماید هر کس کفر بورزد، به او کم روزی عطا خواهم نمود، بلکه می فرماید « فَأُمَتِّعُهُ قَلِیلًا».

 

خدایا به حق حضرت ابراهیم، آن سرزمین را به زودی با حضور حضرت بقیه الله از چنگال ظالمان رهایی بخش!

بسم الله الرحمن الرحیم

وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّیَّتِی قَالَ لاَ یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ ﴿۱۲۴﴾

(به خاطر بیاورید) هنگامی که خداوند ابراهیم را با وسائل گوناگونی آزمود، و او بخوبی از عهده آزمایش بر آمد، خداوند به او فرمود: من تو را امام و رهبر مردم قرار دادم، ابراهیم عرض کرد: از دودمان من (نیز امامانی قرار بده) خداوند فرمود: پیمان من به ستمکاران نمی‏رسد (و تنها آن دسته از فرزندان تو که پاک و معصوم باشند شایسته این مقامند).

 

در آیه 37 بیان شد که پروردگار عالمیان به حضرت آدم کلمات را تلقین نمود و سپس حضرت آدم توانست به سوی حضرت حق بازگشت نماید. در آیه 124 نیز پروردگار عالمیان حضرت ابراهیم رابه کلمات مبتلا می نماید، لذا حضرت ابراهیم با تمام نمودن آنها می تواند امام بشود. نکته موجود در دو آیه این است که در آیه 37، «فتاب علیه» را می توان هم به خداوند و هم به حضرت آدم نسبت داد. در آیه 124 نیز «فأتمهن» را می توان هم به خداوند و هم به حضرت ابراهیم نسبت داد. در واقع این آیات به گونه ای یکی شدن نبی خدا با خداوند و لقای الهی را در متن خود دارند. این امر صورت نپذیرفته مگر به واسطه تربیت الهی و تربیت الهی صورت نمی پذیرد مگر به واسطه عبادت(آیه 21).

 

پروردگارا ما را به مقام عبودیتی که در ان هم تو راضی هستی و هم ما برسان!