رمز حیات

حدیث شماره 3 باب راسخون در علم همان ائمه علیهم السلام هستند کتاب حجت اصول کافی

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «راسخون در علم امیرالمؤمنین و امامان پس از وى (علیهم السلام) هستند.»

شرح :
تمام آیه شریفه 7 سوره مبارکه آل عمران چنین است: «اوست که این کتاب را بر تو نازل کرد که بخشی از آن کتاب، آیات محکم است [که دارای کلماتی صریح و مفاهیمی روشن است] آنها اصل و اساس کتاب اند، و بخشی دیگر آیات متشابه است [که کلماتش غیر صریح و معانی اش مختلف و گوناگون است و جز به وسیله آیات محکم و روایات استوار تفسیر نمی شود] ولی کسانی که در قلوبشان انحراف [از هدایت الهی] است برای فتنه انگیزی و طلب تفسیرِ [نادرست و به تردید انداختن مردم و گمراه کردن آنان] از آیات متشابهش پیروی می کنند، و حال آنکه تفسیر واقعی و حقیقی آنها را جز خدا نمی داند. و استواران در دانش [و چیره دستان در بینش] می گویند: ما به آن ایمان آوردیم، همه [چه محکم، چه متشابه] از سوی پروردگار ماست. و [این حقیقت را] جز صاحبان خرد متذکّر نمی شوند.»

مفسرین و دانشمندان اسلامى درباره محکم و متشابه به تفصیل بحث کرده و کتابه اى جداگانه در این موضوع نوشته اند که معروفترین آنها رساله سید مرتضى است، این دانشمندان در رسائل خود اقوال مختلفى را که راجع به معنى محکم و متشابه و تعیین مصداق آنها و علت آمدن آیات متشابه در قرآن است، بحث میکنند ولى آنچه مسلم است، آیات متشابه معنى واضح و روشنى چون آیات محکم ندارد، بلکه چند معنى شبیه بهم از آنها استفاده میشود و به  حکم آیه شریفه، مردمی که در دل خود خللى دارند، براى آشوبگرى و گمراه کردن مردم و تباهى دین، آیات متشابه را دست آویز خود قرار داده، طبق رأى و سلیقه خویش تأویل می کنند، در صورتیکه جز خدا کسى تأویل آن را نداند و طبق این سه روایت، خداى عزوجل تأویل قرآن را به پیغمبر و امام (علیهم السلام) آموخته است و اگر به آنها نمى آموخت، فایده اى نداشت که کلام مبهم و نامعلومى را بر آنها نازل کند و این منافات ندارد با اینکه بگوئیم: جز خدا کسى تأویل قرآن نمى داند، زیرا که ایشان هم شاگرد مکتب خدایند و علم ایشان همان علم خداست. این در صورتى که در مقام قرائت بر کلمه «الله » وقف کنیم و «الراسخون» را مبتدا بگیریم ولى بنابر قرائت دیگر که «والراسخون» را عطف بالله دانسته اند اشکالى در میان نیست و راسخ در علم، کسى است که در علم ریشه دارد و آن را خوب ضبط کرده و در آن استاد است که افراد کاملش همان پیامبر و امامان هدى (علیهم السلام) می باشند و بنابر روایت دوم شیعیان پاک و مخلص که تأویل قرآن را نمى دانند تصدیق اجمالى نموده و می  گویند: ما میدانیم که همه قرآن، چه محکم و چه متشابهش را پروردگار ما نازل کرده است و على (علیه السلام) هم در اول خطبه 89 نهج البلاغه این موضوع را بیان می کند.