﷽
سرسپردگی در برابر خدا
از آغاز سوره حمد تا آیه ۵ لحن سخنان به صورت غائب است ولی از آیه ۵ عوض می شود و صورت خطاب به خود می گیرد. در این آیه خداوند به بندگان خود یاد می دهد که چگونه خداوند را مخاطب قرار دهند و با او سخن بگویند. در واقع بنده با گفتن ایاک نعبد و ایاک نستعین نهایت سرسپردگی خود را نسبت به خداوند اعلام میدارد و به انقطاع از غیر او می رسد. در این تعبیر عبادت و استعانت در انحصار خدا قرار داده می شود و بنده جز خدا، کسی را شایسته پرستش نمی داند و جز خدا، کسی را سزاوار کمک خواهی نمی بیند.
انواع هدایت
در آیه ۶، قرآن به ما چنین تعلیم می کند که از خدا بخواهیم که ما را به راه راست هدایت کند. هدایت الهی اقسامی دارد که بعضی از آنها عبارتند از:
هدایت تکوینی؛ این هدایت همه موجودات جهان را شامل میشود.
هدایت عقلی؛ مخصوص انسانهاست که از طریق عقل و تفکر راه را می یابد.
هدایت تشریعی؛ این نیز مخصوص همه انسانهاست که توسط پیامبران انجام می گیرد.
هدایت خاص؛ مخصوص مومنان است وقتی کسی با اختیار و آزادی راه انبیا را انتخاب کرد در این حالت خداوند با هدایت های خاص خود چنین بنده ای را نوازش میدهد و او را بالا میبرد.
صراط مستقیم بیش از یکی نیست
صراط مستقیم یعنی راهی که روشن و آشکار است و هیچگونه کجی در آن نیست. افتادن در چنین راهی بدون تردید انسان را به حق واصل میکند زیرا ممکن است میان مبدا و مقصد راههای متعددی باشد که همه بالاخره مبدا را به مقصد وصل کند ولی راه مستقیم میان مبدا و مقصد تنها یکی است و در عین حال نزدیکترین راه هست از نظر قرآن کریم راه برای خدا بسیار است ولی صراط مستقیم بیش از یکی نیست.
📚 منبع: کتاب آموزش کاربردی ترجمه و تفسیر قرآن، نسیم کوثر