رمز حیات

حکمت 325 نهج البلاغه: شهادت محمد بن ابی بکر
(سیاسى)

وَ قَالَ (علیه السلام): لَمَّا بَلَغَهُ قَتْلُ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی بَکْرٍ :إِنَّ حُزْنَنَا عَلَیْهِ عَلَى قَدْرِ سُرُورِهِمْ بِهِ ، إِلَّا أَنَّهُمْ نَقَصُوا بَغِیضاً وَ نَقَصْنَا حَبِیباً.
هنگامی که خبر شهادت محمد بن ابى بکر به امام علیه السلام رسید، فرمودند: همانا اندوه ما بر شهادت او به اندازه خوشحالى ایشان (یعنى معاویه و یارانش) از قتلش مى باشد، زیرا آنها دشمنى از دشمنان خود را، کم کردند و ما دوستى محبوب از دوستانمان را از دست دادیم.

شرح حکمت:
معاویه بعد از جنگ صفین احساس نیرو و توان تازه اى کرد و به فکر تسخیر مصر که مرکز مهمى بود افتاد. در آن موقع محمد بن ابى بکر (فرزند خلیفه اول) از طرف امیرمؤمنان على علیه السلام در آنجا حکومت مى کرد. معاویه فرمان حکومت مصر را به نام عمرو عاص نوشت و او را با گروه عظیمى از سربازان به بهانه خونخواهى عثمان به مصر فرستاد. محمد بن ابى بکر به مقابله برخاست و یارانش ضربات سنگینى بر لشکر عمرو عاص وارد کردند؛ اما سرانجام شکست خوردند و از اطراف محمد پراکنده شدند. محمد چون خود را تنها دید مخفى شد؛ ولى شخص خونخوارى به نام معاویه بن خدیج از طرف عمرو عاص مأمور پیدا کردن او شد. هنگامى که او را پیدا کرد به طرز بسیار شقاوتمندانه اى او را شهید کرد و سرش را از تن جدا نمود و جسد او را به طرز فجیعى آتش زد. هنگامى که خبر شهادت او به امیرمؤمنان على علیه السلام رسید بسیار اندوهگین شد، زیرا محمد بن ابى بکر و مردى بسیار مخلص، شجاع و کارآمد و از جمله وفاداران جدى آن حضرت بود و به همین دلیل امام علیه السلام او را براى حکومت مصر که منطقه بسیار مهمى بود برگزید.
یکى از مأموران اطلاعاتى امیرمؤمنان على علیه السلام در شام خدمت امام علیه السلام آمد و گفت: هرگز جمعیتى را آنقدر خوشحال ندیدم که مردم شام را به هنگام آگاه شدن از شهادت محمد بن ابى بکر خوشحال دید. این مسئله به قدرى براى آنها مهم بود که از فراز منبر به اطلاع عموم رساندند. در اینجا بود که امام علیه السلام حکمت فوق را بیان فرمودند.