حکمت 326 نهج البلاغه: هشدار به بزرگسالان
(معنوى)
وَ قَالَ (علیه السلام): الْعُمُرُ الَّذِی أَعْذَرَ اللَّهُ فِیهِ إِلَى ابْنِ آدَمَ سِتُّونَ سَنَةً.
و درود خدا بر او، فرمود: مدت عمرى که خداوند در آن عذر فرزند آدم را (درباره خطاهایى که مرتکب شده) مى پذیرد، شصت سال است. (بعد از آن عذرى پذیرفته نیست.)
شرح حکمت:
انسان تا قبل از شصت سالگى، به مناسبت غلبه شهوت و پیروى از خواهش نفس و شور و شر جوانى، ممکن است عذر آدمى پذیرفته شود و چون از شصت سالگى بگذرد به سن پیرى رسیده است و شور و شر او کاستى مى پذیرد و دیگر عذرى براى نادانى او پذیرفته نیست.
امام باقر علیه السلام می فرمایند: «هنگامى که انسان به سن چهل سالگى مى رسد به او گفته مى شود کاملاً مراقب باش، زیرا بعد از این معذور نخواهى بود ... چهل ساله براى پرهیز از گناه سزاوارتر از بیست ساله نیست، زیرا کسى که (یعنی خداوند) هر دو را طلب مى کند یکى است (اعمال آنها را مى بیند) و خواب نیست.»
امام صادق علیه السلام می فرمایند: «انسان قبل از چهل سال در وسعت قرار دارد (خداوند کمتر بر او سخت مى گیرد) ولى هنگامى که به چهل سال رسید خداوند متعال به دو فرشته اى که مأمور او هستند وحى مى فرستد که من بنده ام را عمر کافى و طولانى دادم. از این به بعد بر او سخت بگیرید و شدت عمل به خرج دهید و دقیقآ مراقب اعمال او باشید و هر کار کم یا زیاد، کوچک یا بزرگى را انجام مى دهد در نامه اعمال او بنویسید.»
به هر روى از مجموع این روایات استفاده مى شود که انسان هنگامى که به چهل سالگى مى رسد باید بسیار مراقب اعمال خویش باشد و چون به شصت سالگى برسد بسیار بیشتر، زیرا هر لغزشى را در این سن و سال براى او مى نویسند و عذرى در پیشگاه خدا نخواهد داشت.