حکمت 342 نهج البلاغه: راه بى نیازى
(اخلاق اجتماعى)
وَ قَالَ (علیه السلام): الْغِنَى الْأَکْبَرُ الْیَأْسُ عَمَّا فِی أَیْدِی النَّاسِ.
(و درود خدا بر او،) فرمود: برترین بى نیازى و دارایى، نومیدى است از آنچه در دست مردم است.
شرح حکمت:
در واقع آنچه امام علیه السلام در این کلام نورانى فرموده مى تواند برگرفته از آیات قرآن مجید باشد. آنجا که قرآن، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را مخاطب ساخته چنین مى فرماید: «و هرگز چشمان خود را به نعمتهاى مادّى، که به گروه هایى از آنان داده ایم، میفکن! اینها شکوفه هاى زندگى دنیاست؛ تا آنان را در آن بیازماییم؛ و روزىِ پروردگارت بهتر و پایدارتر است! (131 طه)» شبیه همین معنا در آیه 88 سوره «حجر» نیز آمده است.
امام علی علیه السلام مى فرماید: «کسى که خداوند به او بى اعتنایى نسبت به آنچه در دست مردم است عطا فرموده، به حقیقت غنا رسیده است».
امام سجاد علیه السلام می فرماید: «تمام نیکى ها را در طمع نورزیدن به آنچه در دست مردم است دیدم و کسى که قطع امید از مردم کند و کار خود را در جمیع امور به خداى متعال واگذارد، خدا خواسته او را در همه چیز برمى آورد.»
امام صادق علیه السلام مى فرمایند: «هرگاه کسى از شما اراده مى کند که چیزى از خدا نخواهد مگر اینکه به او بدهد، از آنچه در دست همه مردم است چشم پوشى کند و امیدش تنها به خدا باشد. هرگاه خداوند چنین حالتى را در قلب او ببیند هرچه از خدا بخواهد به او مى دهد.»