رمز حیات

حکمت 352 نهج البلاغه: اعتدال در پرداخت به امور خانواده
(اخلاق اجتماعى، خانوادگى)

وَ قَالَ (علیه السلام): لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ لَا تَجْعَلَنَّ أَکْثَرَ شُغُلِکَ بِأَهْلِکَ وَ وَلَدِکَ فَإِنْ یَکُنْ أَهْلُکَ وَ وَلَدُکَ أَوْلِیَاءَ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُضِیعُ أَوْلِیَاءَهُ وَ إِنْ یَکُونُوا أَعْدَاءَ اللَّهِ فَمَا هَمُّکَ وَ شُغُلُکَ بِأَعْدَاءِ اللَّهِ.

و (درود خدا بر او،) به یکی از یارانش فرمود: بیشترین دل مشغولى خود را به خانواده و فرزندان (و تأمین زندگى آنها) اختصاص مده، زیرا اگر آنها از دوستان خدا باشند خدا دوستان خود را تنها نمى گذارد و اگر از دشمنان خدا هستند چرا همّ خود را صرف دشمنان خدا مى کنى؟!

شرح حکمت:
بعید نیست مخاطب امام علیه السلام فردى باشد که پیوسته به دنبال گردآورى مال و ثروت و تأمین زندگى امروز و فرداى فرزندان خود بوده و به وظایف دیگر خویش اهمیتى نمى داده است، لذا امام علیه السلام به او توصیه مى کند که بیش از حد در این راه تلاش مکن و به فکر خویشتن و زندگى سراى دیگر نیز باش.
قرآن مجید مى فرماید: «(أَلَیْسَ اللهُ بِکَافٍ عَبْدَهُ)؛ آیا خداوند براى (نجات و دفاع از) بنده اش کافى نیست؟! (36 زمر)»
در جاى دیگر مى فرماید: «و هرکس تقواى الهى پیشه کند، خداوند راه نجاتى براى او فراهم مى کند، و او را از جایى که گمان ندارد روزى مى دهد؛ و هرکس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را خواهد کرد (و کارش را سامان مى بخشد) (2و3 طلاق)»
در کتاب البیان و التبیین نوشته «جاحظ» چنین آمده است که «عبدالله عتبة بن مسعود» زمینى داشت که آن را به هشتاد هزار (دِرهم) فروخت (تا در کار خیرى مصرف کند). به او گفتند: خوب بود بخشى از این مال را براى فرزندانت ذخیره مى کردى. او در پاسخ چنین گفت: من این مال را براى خودم نزد خداى متعال ذخیره کردم و خداى متعال را براى فرزندانم ذخیره قرار مى دهم.