رمز حیات

حکمت 353 نهج البلاغه: بزرگترین عیب
(اخلاقى)

وَ قَالَ (علیه السلام): أَکْبَرُ الْعَیْبِ أَنْ تَعِیبَ مَا فِیکَ مِثْلُهُ.
و (درود خدا بر او،) فرمود: بزرگترین عیب آن است که چیزی را بر دیگران عیب گیری که مانند آن در خودت هست.

شرح حکمت:
امام علیه السلام در خطبه 140 مى فرمایند: «در عیبجویى هیچکس نسبت به گناهى که انجام داده شتاب نکن شاید او آمرزیده شده باشد و در عین حال بر گناه کوچکى که خود انجام داده اى ایمن مباش شاید به سبب آن مجازات شوى، بنابراین هرکدام از شما از عیب دیگرى آگاه شود؛ ولى مى داند خودش عیب دارد از عیب جویى او خوددارى کند.» نیز در خطبه 176 مى فرمایند: «خوشا به حال کسى که پرداختن به حال خویش، او را از پرداختن به عیب مردم بازمى دارد»
این نکته نیز قابل توجه است که انسان براثر حب ذات، گاه عیب خود را هرگز نمى بیند و یا اگر ببیند کوچک مى شمرد؛ اما براثر رقابت با دیگران گاه عیوب آنها را بسیار بزرگتر از آنچه هست مى پندارد و این سبب مى شود از عیب خویش غافل گردد و به عیبجویى از دیگران بپردازد و این خطر بزرگى است بر سر راه پویندگان راه حق و طالبان سیر و سلوک الى الله و مشکل بزرگى است در جوامع انسانى که وحدت جامعه را هدف مى گیرد.