رمز حیات

حکمت 361 نهج البلاغه: راه استجابت دعا
(عبادى، معنوى)

وَ قَالَ (علیه السلام): إِذَا کَانَتْ لَکَ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ حَاجَةٌ فَابْدَأْ بِمَسْأَلَةِ الصَّلَاةِ عَلَى رَسُولِهِ ( صلى الله علیه وآله ) ثُمَّ سَلْ حَاجَتَکَ فَإِنَّ اللَّهَ أَکْرَمُ مِنْ أَنْ یُسْأَلَ حَاجَتَیْنِ فَیَقْضِیَ إِحْدَاهُمَا وَ یَمْنَعَ الْأُخْرَى.

و (درود خدا بر او،) فرمود: هرگاه حاجتى به درگاه حق داشتى، نخست با صلوات بر پیامبر(صلى الله علیه وآله و سلم) شروع کن، سپس حاجت خود را بخواه زیرا خداوند، کریم تر از آن است که دو حاجت از او بخواهند، یکى را قبول و دیگرى را رد کند.

شرح حکمت:
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: «کسى که حاجتى در پیشگاه خدا دارد نخست صلوات بر محمّد و آلش بفرستد بعد حاجت خود را بخواهد سپس آن را با صلوات بر محمّد و آل محمّد پایان دهد زیرا خداوند متعال گرامى تر از آن است که دو طرف را بپذیرد و آنچه در وسط آن دو واقع شده است را نپذیرد. چون هنگامى که صلوات بر محمّد و آل محمّد فرستاده شود (به یقین) محجوب از خداوند نخواهد بود.»
خداوند، کریم است و شخص کریم هنگامى که دو چیز یا چند چیز از او بخواهند در میان آن ها تجزیه قائل نمى شود و این نشانه نهایت کرم خداوند است. البته اجابت دعا همان گونه که در روایات متعددى وارد شده، گاه به این صورت است که خداوند عین آن را به درخواست کننده مى دهد و گاه اگر آن را مصلحت نبیند، عوض آن را در دنیا یا آخرت به صورت دیگرى به او خواهد داد. در واقع هیچ دعایى نیست که به اجابت نرسد، خواه عین آن خواسته را خدا بدهد یا چیزى را به جاى آن و معادل آن یا بیشتر از آن.
در بسیارى از دعاهاى امام سجاد(علیه السلام) مى بینیم هنگامى که چیزى را از خدا مى خواست نخست صلوات و درود بر پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى فرستاد. این مطلب در دعای مکارم الاخلاق و صحیفه سجادیه مشهود است.
پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) می فرمایند: «پیوسته دعا محجوب است (و به اجابت نمى رسد) تا زمانى که صلوات بر محمّد و آل محمّد فرستاده شود.» در روایت دیگری می فرمایند: «مرا در ابتداى دعا و در وسط دعا و در آخر دعا قرار دهید. »