رمز حیات

حکمت 385 نهج البلاغه: نشانه پستی دنیا
(علمى، معنوى)

وَ قَالَ (علیه السلام): مِنْ هَوَانِ الدُّنْیَا عَلَى اللَّهِ أَنَّهُ لَا یُعْصَى إِلَّا فِیهَا وَ لَا یُنَالُ مَا عِنْدَهُ إِلَّا بِتَرْکِهَا.
و درود خدا بر او، فرمود: از خوارى دنیا نزد خدا همان بس که جز در دنیا، نافرمانى خدا نکنند، و جز با رها کردن دنیا به پاداش الهى نتوان رسید.

شرح حکمت:
درباره پستى دنیا و بى ارزش بودن زرق و برق آن در قرآن مجید تعبیرات مختلفى دیده مى شود. گاهى از آن تعبیر به لهو و لعب شده: (64 عنکبوت) و گاه از آن تعبیر به زخرف شده و این که اگر مردمِ دنیاپرست همگى به دنیا اقبال نمى کردند به قدرى دنیا بى ارزش بود که براى کافران خانه هاى پرزرق و برق و زینتى قرار مى دادیم (33 – 35 زخرف)؛ و در احادیث اسلامى به برگ درخت نیم جویده در دهان ملخ تشبیه شده است و امثال این تعبیرات.
آنچه در این گفتار حکیمانه مى بینیم تعبیر جدیدى در این زمینه است. امام(علیه السلام) در این گفتار نورانى به دو نکته در پستى دنیا اشاره مى کند: نخست این که جاى معصیت الهى تنها اینجاست و دوم این که وسیله رسیدن به سعادت جاویدان ترک آن است.
امام سجاد(علیه السلام) مى فرمایند: «ما با امام حسین (پدرم به سوى کربلا) خارج شدیم امام هر زمان در منزلى پیاده مى شد و یا از آن حرکت مى کرد به یاد یحیى بن زکریا و قتل او مى افتاد و روزى فرمود: در پستى دنیا در برابر خداوند متعال همین بس که سر یحیى بن زکریا (پیامبر بزرگ الهى) براى زن آلوده اى از زنان آلوده بنى اسرائیل هدیه فرستاده شد.»
امام کاظم(علیه السلام) خطاب به هشام بن حکم مى فرماید: «ای هشام! عاقلان اضافات دنیا را ترک کرده اند تا چه رسد به گناهان، چرا که ترک دنیا فضیلت است و ترک گناهان فریضه.»
در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم که پیغمبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) از راهى عبور مى کرد، چشمش به بزغاله مرده اى افتاد که در محل گردآورى زباله ها افتاده بود، به اصحابش فرمود: ارزش این بزغاله چقدر است؟ عرض کردند: اگر زنده بود شاید به اندازه یک درهم نیز نبود. پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: « دنیا کم ارزش تر است در پیشگاه خدا از این بزغاله در نزد صاحبانش.»