حکمت 401: اثر سازگاری و هماهنگی با مردم
(اخلاقى، اجتماعى)
وَ قَالَ (علیه السلام): مُقَارَبَةُ النَّاسِ فِی أَخْلَاقِهِمْ أَمْنٌ مِنْ غَوَائِلِهِمْ.
و درود خدا بر او، فرمود: هماهنگى با مردم در اخلاقشان سبب در امان بودن از کینه توزى و دشمنى آن هاست.
شرح حکمت:
امیرمؤمنان على(علیه السلام) مى فرماید: «با مردم مدارا کن تا از دشمنى آن ها و کید و مکرشان در امان باشى.»
رسول خدا(صلى الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: «سه چیز است که در هرکس نباشد هیچ کارى از کارهاى او سامان نمى پذیرد: ورع و تقوایى که او را از معصیت خدا بازدارد و اخلاقى که او را به مدارا کردن با مردم وادارد و حلم و بردبارى اى که جهل جاهلان را با آن از خود دور سازد.» در حدیث دیگرى مى فرمایند: «پروردگارم مرا به مدارا کردن با مردم دستور داده همان گونه که دستور به فرائض و واجبات داده است.» و نیز مى فرمایند: «مدارا کردن با مردم نصف ایمان است و رفاقت با آن ها نصف زندگى است.»
امام صادق(علیه السلام)می فرمایند: «گروهى از مردم مدارا کردنشان نسبت به دیگران کم و ضعیف بود و لذا از قبیله قریش نفى و طرد شدند و به خدا سوگند ازنظر حسب و نسب مشکلى نداشتند (مشکلشان عدم مدارا بود) و گروهى از غیر قریش مدارا کردنشان خوب بود و ملحق به این بیت رفیع شدند»
منظور از هماهنگى و مدارا با مردم این نیست که هم رنگ آن ها در خلاف کارى ها و معاصى و آلودگى شویم. به یقین کسى که پایبند به موازین شرع باشد چنین فکرى به خود راه نمى دهد بلکه منظور هماهنگى و مدارا در امور مباح و چیزهایى است که مورد علاقه آن ها و مشروع مى باشد.