حکمت ۴۵۱ نهج البلاغه: ارتباط صحیح بادیگران
(اجتماعی، تربیتی)
وَ قَالَ (علیه السلام): زُهْدُکَ فِی رَاغِبٍ فِیکَ نُقْصَانُ حَظٍّ وَ رَغْبَتُکَ فِی زَاهِدٍ فِیکَ ذُلُّ نَفْسٍ.
و درود خدا بر او، فرمود: اظهار بى میلى به کسى که به تو علاقه مند است سبب کاستى بهره تو در دوستى اوست و اظهار میل به کسى که به تو بى اعتناست سبب خوارى تو خواهد بود.
شرح حکمت:
ضرب المثلى در فارسى هست که مى گوید براى کسى بمیر که براى تو تب کند. در حکمت دوازدهم امام علیه السلام فرمودند: «عاجزترین مردم کسى است که نتواند براى خود دوستى انتخاب کند و از او عاجزتر کسى است که دوستانى را که به دست آورده است از دست بدهد.»
امام صادق(علیه السلام) مى فرمایند: «کسى که تو را گرامى مى دارد گرامى اش بدار و کسى که تو را سبک مى سازد خود را از او دور ساز.» و نیز مى فرمایند: «فرد با ایمان، برادر فرد با ایمان است به منزله چشم او و آینه او و راهنماى اوست هرگز به او خیانت نمى کند و نیرنگ نمى زند و ظلم و ستم روا نمى دارد و به او دروغ نمى گوید و غیبت او را نمى کند.»
رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مى فرمایند: «تا مى توانید دوست براى خود انتخاب کنید زیرا هر مؤمنى روز قیامت شفاعتى دارد.» و نیز می فرمایند: «شخص با ایمان در کنار برادر مؤمنش آرامش پیدا مى کند آن گونه که تشنه در کنار آب خنک.»
امیرمؤمنان(علیه السلام) می فرمایند: «تا مى توانى دوستان صادق و صمیمى انتخاب کن زیرا آن ها در حال آرامش کمک کار تواند و در مشکلات سپرى براى تو هستند.» نیز مى فرمایند: «باید در قلب تو، هم نیاز به مردم باشد و هم بى نیازى از آن ها اما نیاز به آن ها در سخنان نرم و روى گشاده باشد و بى نیازى از آن ها در این که آبرو و عزت خود را در برابر آن ها حفظ کنى (و هرگز دست نیازى که تو را خوار مى کند به سوى آن ها دراز نکنى).»