رمز حیات

حکمت 459 نهج البلاغه: غلبه تقدیر خدا بر تدبیر انسان
(اعتقادی)

وَ قَالَ (علیه السلام): یَغْلِبُ الْمِقْدَارُ عَلَى التَّقْدِیرِ حَتَّى تَکُونَ الْآفَةُ فِی التَّدْبِیرِ.
و درود خدا بر او، فرمود: مقدرات بر تقدیر و تدبیر (ما) غلبه مى کند تا آن جا که (گاه) آفت انسان در تدبیر اوست.

شرح حکمت:
همین مضمون در حکمت 16 نیز بیان شده است.
این گفتار حکیمانه در واقع سه پیام دارد: پیام اول این که ما را با مسأله خداشناسى و توحید افعالى پروردگار آشناتر مى سازد. هنگامى که مى بینیم براى انجام کارى نقشه هاى فراوان مى کشیم، مشورت بسیار و مدیریت کافى مى کنیم ولى به آن نمى رسیم آگاه مى شویم که پشت این دستگاه خلقت، دست باعظمتى است که چرخه جهان را مى چرخاند. پیام دوم پیام توکل بر خداست و آن این که تنها به تقدیر و تدبیر و قوت فکر خود اعتماد نکنیم بلکه در همه چیز و در هر کار توجه به مسبب الاسباب داشته باشیم و از او مدد بخواهیم و کمک بگیریم.
پیام سوم این که غرور بر ما غلبه پیدا نکند. هنگامى که مى بینیم صاحب قدرت ظاهرى شده ایم و گروه عظیمى سر بر فرمان ما هستند و مشاوران تیزهوشى داریم که در همه کار به ما کمک مى کنند مبادا غرور، ما را بگیرد و از خدا غافل شویم. چراکه گاه مى بینیم همه اسباب فراهم است ولى کارى از پیش نمى رود. یعنى مقدرات طرح دیگرى براى ما ریخته و تلاش هاى ما در برابر تقدیر الهى همچون نقش بر آب است.
امام علی علیه السلام مى فرماید: «قضاى الهى همراه مقدرات، برخلاف اختیار و تدبیر ما جریان مى یابد.»