رمز حیات

حدیث شماره 7 باب روایات متفرقه کتاب فضل علم اصول کافی

امام صادق علیه السلام فرمود: «کسى که چهل حدیث از احادیث ما را حفظ کند خداوند او را روز قیامت عالم و فقیه مبعوث کند.»

شرح:
شاید بتوان گفت که مراد از حفظ‍‌ تنها از برکردن و بخاطر سپردن آنها نیست بلکه هدف اصلى توجه به مفاهیم و معانى آنها و عمل کردن به محتواى آنها و انتقال و تدریس آن به دیگران است زیرا با عمل است که کلام معصوم ثمر مى‌دهد و انتقال آنها به دیگران و تلاش در جهت گسترش مسائل آنها سبب بقاء دین و گسترش مذهب تشیّع مى‌شود.

حدیث شماره 6 باب روایات متفرقه کتاب فضل علم اصول کافی

امام صادق علیه السلام فرمود: «همانا روایت کنندگان و خوانندگان قرآن بسیارند ولی رعایت کنندگانش کم. چه بسا مردمی که نسبت به حدیث، خیرخواه و نسبت به قرآن خیانتگرند. علما از رعایت نکردن و جاهلان از حفظ نکردن روایت غمگین هستند. یکى به دنبال حفظ حیات خود و دیگرى در پى هلاکت خویش است. در اینجاست که دو گروه رعایت کننده، اختلاف پیدا مى کنند و از هم جدا مى شوند.»

شرح:
روایت کردن قرآن در اینجا به معنى تصحیح الفاظ و تجوید و قرائت و از برکردن آن است و مراد از خیرخواهى هم همین است و رعایت به معنى فهمیدن معنى و تفکر و تدبر در آن و عمل کردن به مقتضاى آن است.

حدیث شماره 5 باب روایات متفرقه کتاب فضل علم اصول کافی

امام صادق علیه السلام فرمود: دانش اندوزان سه دسته اند، ایشان و صفاتشان را بشناسید: دسته اى دانش را براى نادانى و جنگ می خواهند، و دسته‌اى براى زورگوئى و گردن‌کشى و فریب، و دسته اى براى فهمیدن و خرد ورزیدن می جویند. آنکه یار جهل و خودنمائى است، مردم آزار و ستیزه گر است و در مجالس سخنرانى مى کند، از علم یاد مى کند و حلم را مى ستاید به فروتنى تظاهر مى کند ولى از پرهیزکارى تهى است خدا (از این جهت) بینیش را بکوبد و کمرش را جدا کند. و آن‌که یار گردن‌فرازى و فریب است، نیرنگ باز و چاپلوس است و بر هم نوعان خود گردن فرازى کند و براى ثروتمندان پست تر از خود، کوچکى نماید، حلواى آنها را بخورد و دین خود را بشکند خدا او را (بر این روش) بى نام و نشان کند و اثرش را از میان آثار علماء قطع نماید. و آنکه یار فهم و خرد است، افسرده و غمگین و شب بیدار است، تحت الحنک خویش انداخته (خلوت گزیده) و در تاریکى شب به پا ایستاده است، ترسان و خواهان و هراسان عمل کند، به خود مشغول است، مردم زمانش را خوب مى شناسد و از مطمئن ترین برادرانش وحشت دارد، خدا (از این جهت) پایه هاى وجودش را محکم کند و روز قیامت امانش عطا فرماید.

حدیث شماره 4 باب روایات متفرقه کتاب فضل علم اصول کافی

مردى خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) آمد و گفت: یا رسول الله علم چیست؟ فرمود: «سکوت کردن» گفت پس از آن چیست؟ فرمود: «گوش فرا دادن» گفت پس از آن چیست‌؟ فرمود: «حفظ کردن» گفت پس از آن چیست‌؟ فرمود: «به آن عمل کردن» گفت سپس چه؟ فرمود: «انتشار و پخش کردنش».

حدیث شماره 3 باب روایات متفرقه کتاب فضل علم اصول کافی

رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله فرمود:چه خوب وزیرى است علم براى ایمان،و چه خوب وزیرى است بردبارى براى علم،و چه خوب وزیرى است نرمش براى بردبارى و چه خوب وزیرى است شکیبائى براى نرمش و مدارائى.

حدیث شماره ۲ باب روایات متفرقه کتاب فضل علم اصول کافی

امیر المؤمنین علیه السلام می فرمود: اى دانشجو همانا دانش امتیازات بسیارى دارد (اگر به انسان کاملى تشبیه شود) سرش تواضع است، چشمش بى‌ حسد، گوشش فهمیدن، زبانش راست گفتن، حافظه‌اش کنجکاوى، دلش حسن نیت، خردش شناختن اشیاء و امور، دستش رحمت، پایش دیدار علما، همتش سلامت، حکمتش پرهیزکارى، قرارگاهش رستگارى، جلودارش عافیت، مرکبش وفا، اسلحه‌اش نرم زبانى، شمشیرش رضا، کمانش مدارا، لشکرش گفتگوى با علماء، ثروتش ادب، پس اندازش دورى از گناه، توشه‌اش نیکى، آشامیدنیش سازگارى، رهبرش هدایت، رفیقش دوستى نیکان است.

حدیث شماره ۱ باب روایات متفرقه کتاب فضل علم اصول کافی

امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود: جان خود را با نکات حکیمانه آسایش دهید، زیرا جان هم‌ چون تن خسته مى‌شود (و نیاز به استراحت دارد.)

حدیث شماره ۴ باب لزوم حجت بر عالم و سختی امر به او کتاب فضل علم اصول کافی

امام باقر علیه السلام درباره آیه «گمراه کنندگان و گمراه شدگان، به دوزخ سرنگون می گردند. (۹۴ شعرا)» فرمودند: «ایشان گروهی می باشند که عدالت را به زبان بستایند، ولی در مقام عمل مخالفت نموده، به ستم می گرایند (هادل را می ستایند و به ظالم می گرایند)»

حدیث شماره 3 باب لزوم حجت بر عالم و سختی امر به او کتاب فضل علم اصول کافی

حضرت صادق علیه السلام فرمود، چون جان به اینجا رسد (با دست بگلویش اشاره کرد) براى عالم توبه‌اى نیست سپس این آیه را قرائت فرمود: «قبول توبه بر خدا فقط‍‌ نسبت به کسانى است که از روى نادانى بدى میکنند. (17 نسا)»

حدیث شماره 2 باب لزوم حجت بر عالم و سختی امر به او کتاب فضل علم اصول کافی

حضرت صادق علیه السلام فرمود: عیسى بن مریم علیه السلام - فرمود: واى بر علماء بد که چگونه آتش دوزخ بر آنها زبانه کشد.

حدیث شماره ۱ باب لزوم حجت بر عالم و سختی امر به او کتاب فضل علم اصول کافی

امام صادق علیه السلام به حفص بن غیاث فرمود: اى حفص هفتاد گناه جاهل آمرزیده شود پیش از آنکه یک گناه عالم آمرزیده شود.

حدیث شماره ۶ باب کسی که از علمش روزی خورد وبه آن فخر فروشد اصول کافی

 امام باقر علیه السلام فرمود: هر کس دنبال دانشی باشد که بر علما ببالد یا بر نادانان ستیزد یا مردم را متوجه خود کند، باید آتش دوزخ را جاى نشستن خود بداند، همانا ریاست جز براى اهلش شایسته نیست.

حدیث شماره ۵ باب کسی که از علمش روزی خورد وبه آن فخر فروشد اصول کافی

رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله و سلم فرمود: فقیهان تا در امور دنیا وارد نشده‌اند امین پیامبرانند، عرض شد: یا رسول اللّه معنی ورودشان در دنیا چیست‌؟ فرمود: پیروى از سلطان، پس چون چنین کنند نسبت به دینتان از ایشان بر حذر باشید.

حدیث شماره ۴ باب کسی که از علمش روزی خورد وبه آن فخر فروشد اصول کافی

امام صادق علیه السلام فرمودند: «چون عالم را دنیادوست دیدید او را نسبت به دین خود متهم بدانید (بدانید دینداریش حقیقى نیست) زیرا هرکسی به دور محبوبش می گردد»، و فرمود خداوند به داود وحى فرمود: «میان من و خودت عالم فریفته دنیا را واسطه قرار مده که تو را از راه دوستیم دور کند، زیرا که آم راهزن بندگان طالب من است، همانا کمترین کارى که با ایشان می کنم این است که شیرینى مناجاتم را از دلشان بر می دارم.»

حدیث شماره ۳ باب کسی که از علمش روزی خورد وبه آن فخر فروشد اصول کافی

امام صادق علیه السلام فرمودند: هر که حدیث را براى منفعت دنیای خود بخواهد، در آخرت بهره اى ندارد.

حدیث شماره ۲ باب کسی که از علمش روزی خورد وبه آن فخر فروشد اصول کافی

امام صادق علیه السلام فرمودند: کسى که حدیث ما را براى سود دنیا خواهد در آخرت بهره اى ندارد و هر که آن را براى خیر آخرت جوید، خداوند خیر دنیا و آخرت به او عطا فرماید.

حدیث شماره ۱ باب کسی که از علمش روزی خورد وبه آن فخر فروشد اصول کافی

امیرالمؤمنین علیه السلام گوید رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: دو گروه پر خورند که سیر نشوند: دنیا طلب و دانش اندوز، کسى که از دنیا به آنچه که خداوند برایش حلال کرده، قناعت کند، سالم می ماند و کسى که دنیا را از راه غیر حلال به دست آورد، هلاک می گردد مگر اینکه توبه کند و بازگشت نماید (مال حرام را بصاحبش بر گرداند) و کسى علم را از اهلش گرفته و به آن عمل کند نجات یابد و کسى که هدفش از طلب علم، مال دنیا باشد بهره اش همان است (و در آخرت بهره ندارد)

حدیث شماره 7 باب به کار بستن علم کتاب فضل علم اصول کافی

امام باقر علیه السلام مى فرمود: چون علم را شنیدید به کار ببندید و باید دل هاى شما گنجایش کافى داشته باشد (زیادتر از استعداد و حوصله خود علم را فرا نگیرید) زیرا اگر دانش زیاد و فراوان باشد و دل گنجایش پذیرش آن را نداشته باشد شیطان بر آن مسلط‍‌ مى‌شود و چون شیطان به دشمنى شما برخاست هرچه دارید و مى‌دانید در برابرش به کار گیرید، زیرا مکر شیطان بسیار سست است، (راوى گوید) گفتم: چیست که مى‌دانیم‌؟ فرمود: با او مبارزه کنید به آنچه از قدرت خداى عزوجل براى شما آشکار گشته است.

شرح :
دشمنى شیطان این است که در اصول دین انسان وسوسه و تشکیک کند در آنجا باید انسان او را به همان ادله مختصری که می داند جواب گوید مثلاً در اثبات صانع گوید: این جهان منظم بى صانع نمى شود و راجع به نبوت و امامت به علم و حلم و معجزه آنها استدلال کند.

حدیث شماره 6 باب به کار بستن علم کتاب فضل علم اصول کافی

امیرالمؤمنین علیه السلام در سخنرانى منبر خویش فرمود: اى مردم هرگاه دانستید، به علم خود عمل کنید شاید که هدایت شوید. عالمى که برخلاف علمش عمل کند همانند انسان نادان سرگردانى است که از نادانى به هوش نمی آید بلکه حجت بر او کامل تر می شود و حسرت عالمى که از علم خویش جدا شده، بیشتر از حسرت جاهل سرگردان در جهالت است و هر دو سرگردان و خوابند. تردید و دودلى به خود راه ندهید تا به شک افتید و شک نکنید تا کافر شوید و به خود اجازه ندهید (از خود سلب مسؤلیت نکنید) تا سست شوید و در راه حق سست نشوید تا زیان یابید. حق این است که دین را بفهمید و فهمیدن این است که فریب نخورید. همانا خیر خواه ترین شما نسبت به خود مطیع ترین شما نسبت به خداست و خائن ترین شما با خود نافرمانترین شما به خداست، کسی که اطاعت خدا کند ایمن گردد و مژده یابد و آنکه نافرمانى خدا کند نومید گردد و پشیمان شود.

حدیث شماره 5 باب به کار بستن علم کتاب فضل علم اصول کافی

مفضل گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم! اهل نجات به چه علامت شناخته شود؟ فرمودند: «هرکس کردارش موافق گفتارش باشد گواهى نجات او ثبت گردیده(یعنى پیروز و اهل نجات است)و کسى که کردارش موافق گفتارش نیست دینش لرزان و عاریتى است(یعنى شکست خورده است.)»