رمز حیات

حدیث شماره 6 باب مشیت و اراده کتاب توحید اصول کافی

امام رضا (علیه السلام) فرمودند: «خداى تعالى فرماید: اى پسر آدم به خواست من است که تو هر چه براى خودخواهى توانى خواست و به نیروى من است که واجبات مرا انجام میدهى و به نعمت من است که بر نافرمانیم توانا میشوى. من تو را شنوا، بینا و نیرومند ساختم، هر نیکى که به تو رسد از جانب خداست و هر بدى که به تو رسد از خود توست و این براى آن است که من به کارهاى نیک تو از خودت سزاوارترم و تو به کارهاى زشت از من سزاوارترى و علت این آن است که من از آنچه میکنم باز خواست نشوم ولى مردم بازخواست شوند.

شرح:
انسان با نیرو و نعمتی که خدا به او عطا فرمود راه مى رود و مى بیند و مى شنود ولى به اختیار خود گاهى راه مسجد رفتنش را به خدا نسبت دهد و میخانه رفتنش را به خود، زیرا که مسجد رفتنش به نیرو و به توفیق و لطف خاص او باشد و ذات او خیر محض است ولی میخانه رفتنش از نظر اینکه نیرو و قدرت از خداست و آن نیرو را برای صرف در راه طاعت به او داده و بدان امر فرموده است ولی بند آن را از راه مستقیم خود منحرف کرده و در راهی که اون هی فرموده، مصرف کرده است پس سزاوار است که به خود او انتساب یابد پس به طور تفریع یا تعلیل می فرماید «من از آنچه مى کنم بازخواست نمى شوم و مردم بازخواست شوند» زیرا آنچه او کرده خلقت بنده نافرمان بجا آورده صرف کردن نعمت منعم و خالق خویش است در راه خلاف رضای او و ناسپاسی و کفران نسبت به وی که عقلا موجب بازخواست و سؤال است.