رمز حیات

حدیث شماره ۴ باب جبر و قدر و امر بین الامرین

یونس بن عبدالرحمن گوید امام رضا (علیه السلام) به من فرمودند: به گفتار قدریه (اهل تفویض) قائل مباش زیرا قدریه نه به گفتار اهل بهشت قائل شدند ونه به گفتار اهل دوزخ و نه به گفتار شیطان. براى اینکه اهل بهشت گفتند «ستایش خدایی را که ما را بدین راه هدایت نمودو اگر خدا ما را هدایت نمى کرد، ما هدایت نمى شدیم. (۴۳ اعراف)» و اهل دوزخ گفتند «ای پروردگار، شقاوت ما بر ما چیره گشت و ما گروهی گمراه بودیم. (۱۰۶ مومنون)» و شیطان گفت: «پروردگارا، به سبب آنکه مرا گمراه ساختی. (۳۹ حجر)» (پس این هر سه طایفه نیکى و بدى را به خدا ارجاع مى دهند ولى قدریه به خودشان بر مى گردانند)» عرض کردم به خدا سوگند من به گفتار ایشان قائل نیستم بلکه مى گویم چیزى نباشد مگر به وسیله آنچه خدا خواهد و اراده کنند و تقدیر نماید و حکم فرماید. فرمودند: «اى یونس چنین نیست، چیزى نباشد مگر آنچه خدا خواهد و اراده کند و تقدیر نماید و حکم فرماید مى دانى مشیت (خواست خدا) چیست؟» گفتم: نه فرمودند: «ذکراول است (یاد نخستین) مى دانى اراده چیست؟» گفتم: نه فرمودند: «آن تصمیم است بر آنچه مى خواهد، مى دانى قدر چیست؟» گفتم: نه فرمودند: «آن اندازه گیرى و مرزبندى است مانند مقدار بقا و زمان فناء.» سپس فرمودند: «و قضا (حکم) محکم ساختن و وجود خارجى دادن است.» یونس گوید: از آن حضرت اجازه خواستم که سرش را ببوسم و عرض کردم گرهى برایم گشودى که از آن بى خبر بودم.

شرح :
منظور از «ذکر اول» مرحوم فیض گوید که: لوح محفوظ است و مقصود از بقاء و فناء مدت عمر هر چیز واجل اوست.

@Ramzehayat