رمز حیات

﷽

تذکری عتاب آمیز به مشرکان

در آیه (۴۵) مشرکان از دو چیز برحذر داشته می‌شوند: یکی آنچه پیش روی آنهاست و در حال حاضر گرفتار آن هستند که عبارت است از شرک و گناهان دیگر. دوم آنچه در انتظار آنان است و آن عذابی است که در پی عملکردشان گرفتار آن خواهند بود این عذاب ممکن است در همین دنیا و یا در آخرت به سراغ آنها بیاید و ممکن است که هر دو باشد. این تذکر برای نجات آنهاست. طبق آیه اگر آنان به این تذکر توجه کنند و رفتارشان را با آن تطبیق دهند، از رحمت الهی برخوردار خواهند شد. اما وقتی به آنها چنین گفته می‌شود آنها اعتنا نمی کنند و آن را جدی نمی گیرند و از آن روی بر می‌گردانند.

مغالطه مشرکان در برابر مسلمانان

در آیه (۴۷) عکس العمل کافران را در مقابل سخن دیگری بیان می کند. گاهی برخی از مومنان که با مشرکان ثروتمند رابطه های سببی یا نسبی داشتند، به آنان می گفتند: از مالی که دارید به دیگران بدهید و گرسنگان را اطعام کنید. کافران در پاسخ آنان می گفتند: آیا کسی را اطعام کنیم که اگر خدا می خواست خودش او را اطعام می کرد؟ سپس اضافه می کردند که شما جز در یک گمراهی آشکاری نیستید. پاسخ مشرکان نوعی مغالطه بود به این صورت که می گفتند: این که می گویید از مالی که خدا به شما داده انفاق کنید، خوب خدا به ما داده و به آنها نداده، ما چگونه می توانیم بر خلاف خواست خدا اقدام کنیم؟ و لذا به مومنان می‌گفتند: شما در گمراهی آشکاری هستید. اینکه گفتیم مغالطه می کردند به این معناست که آنها اراده تشریعی خدا را با اراده تکوینی او مخلوط می کردند. اینکه خدا به بعضی داده و بعضی نداده، براساس اراده تکوینی اوست و ناشی از سنت هایی است که در جامعه نهاده است. اما اینکه به ثروتمند دستور داده که به فقیر کمک کند، بر اساس اراده تشریعی اوست و یک حکم شرعی است و هیچگونه منافات با اراده تکوینی او ندارد.

📚 منبع: کتاب آموزش کاربردی ترجمه و تفسیر قرآن، نسیم کوثر