رمز حیات

اللهم عجل لولیک الفرج والعافیه والنصر و اجعلنا من خیر اعوانه وانصاره والمستشهدین بین یدیه
رمز حیات

آیه امروز:

کَأَنَّهُنَّ بَیْضٌ مَکْنُونٌ ﴿۴۹ صاقات﴾
گوئی (از لطافت و سفیدی) همچون تخم شترمرغی هستند که (در زیر بال و پر مرغ) پنهان مانده (و دست انسانی هرگز آن را لمس نکرده است).

رمز حیات

رمز حیات

طبقه بندی موضوعی

رمز حیات

اللهم عجل لولیک الفرج والعافیه والنصر و اجعلنا من خیر اعوانه وانصاره والمستشهدین بین یدیه

۱۴۱۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «اللهم عجل لولیک الفرج» ثبت شده است

حدیث شماره 4 باب مواردى که خداى عزوجل و رسولش بر ائمه علیهم السلام یکى پس از دیگرى تصریح کرده اند کتاب حجت اصول کافی

عمر بن اذینه از زراره و فضیل و بکیر و ابن مسلم و برید و ابى الجارود، همگى از امام باقر (علیه السلام) روایت کرده اند که فرمودند: «خداى عزوجل رسولش را به ولایت على (علیه السلام) امر کرد و آیه «سرپرست و رهبر شما تنها خدا است، و پیامبر او، و آنها که ایمان آورده‏ اند و نماز را بر پا می‏دارند و زکات می‏پردازند. (55 مائده)» را بر او نازل فرمود و ولایت اولوالامر (صاحبان امر) را واجب ساخت. مردم ندانستند مقصود از ولایت چیست، خدا به محمد (صلّى اللَّه علیه و آله) امر فرمود تا ولایت را براى آنها توضیح دهد، چنان که نماز و زکات و روزه و حج را توضیح داد، وقتی این فرمان از سوی خداوند آمد، پیامبر (صلی الله علیه و آله) دلتنگ شد و ترسید مردم از دین برگردند و او را تکذیب کنند، از این جهت دلتنگ شد و به پروردگارش مراجعه کرد، خداى عزوجل به او وحى فرستاد «ای پیامبر آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است کاملا (به مردم) برسان و اگر نکنی، رسالت او را انجام نداده‏ ای و خداوند تو را از (خطرات احتمالی) مردم نگاه میدارد. (67 مائده)» او هم امر خداى- تعالى ذکره- را اعلان کرد و به امر ولایت على (علیه السلام) در روز غدیر خم قیام نمود و مردم را براى نماز جماعت بانگ زد و فرمان داد که حاضرین به غائبین برسانند.»

عمر بن اذینه (که از آن شش نفر روایت می کند) گوید همگى جز ابى الجارود گفتند: امام باقر (علیه السلام) فرمودند: «واجبات خدا یکى پس از دیگرى نازل می شد و امر ولایت آخرین آنها بود، که خداى عزوجل این آیه را نازل فرمود: «امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تکمیل نمودم. (3 مائده)»» امام باقر (علیه السلام) فرمودند: خداى عزوجل می فرماید: «بعد از این واجبى بر شما نازل نکنم، واجبات را براى شما کامل کردم.»»

 

یادکردی از سه قوم طغیان گر

در این آیات درباره سه تن از نیرومندترین ستمگران تاریخ و اقوام آنها سخن گفته شده که هر سه گروه دارای تمدن های ویژه و شهرهای آبادی بودند، ولی در اثر طغیانگری به فساد کشیده شدند و تباهی بسیاری به وجود آوردند و سرانجام، خداوند آنها را با تازیانه عذابی فراگیر بنواخت. مطلب با یک پرسش شروع می شود: آیا ندیدی که خداوند با عاد چه کرد؟ این پرسش یک پرسش تقریری و برای تثبیت مطلب است، گویا که مخاطب، خود از آن خبر داشته است. در این آیات از سه طغیانگر بزرگ یاد می کند: عاد، ثمود و فرعون.

طغیانگری قوم عاد

عاد، طغیانگری بود که قوم خود را به فساد کشیده بود و هر چند که شهرهایی آباد و محکمی داشتند، ولی در اثر بت پرستی و غرق شدن در مظاهر مادی، ماهیت انسانی خود را از دست داده بودند و به فساد و تباهی افتاده بودند. قوم عاد در سرزمین احقاف زندگی می کردند که در جنوب جزیره العرب میان حضرموت و یمن قرار داشت. آنها شهرهایی با ستون های بسیار محکم (ذات العماد) داشتند که تا آن زمان در هیچ شهری نظیر آنها نبود. کلمه «ارم» در آیه، نام آبادی آنهاست که در سرزمین احقاف قرار داشت و شهری بسیار آباد و باشکوه بود. پیامبری که برای عاد و قوم او مبعوث شد، حضرت هود بود. جریان محاجه هود با قوم عاد و برخورد ناشایست آنها به تفصیل در سوره هود ذکر شده است.

 

📚 منبع: کتاب آموزش کاربردی ترجمه و تفسیر قرآن، نسیم کوثر

 

أَلَمْ تَرَ کَیْفَ فَعَلَ رَبُّکَ بِعَادٍ ﴿۶﴾ إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ ﴿۷﴾ الَّتِی لَمْ یُخْلَقْ مِثْلُهَا فِی الْبِلَادِ ﴿۸﴾ وَثَمُودَ الَّذِینَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ ﴿۹﴾ وَفِرْعَوْنَ ذِی الْأَوْتَادِ ﴿۱۰﴾ الَّذِینَ طَغَوْا فِی الْبِلَادِ ﴿۱۱﴾ فَأَکْثَرُوا فِیهَا الْفَسَادَ ﴿۱۲﴾ فَصَبَّ عَلَیْهِمْ رَبُّکَ سَوْطَ عَذَابٍ ﴿۱۳﴾ إِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصَادِ ﴿۱۴﴾

آیا ندیدی که پروردگارت با قوم عاد چه کرد؟ (۶) با شهر ارم که دارای ستون های بلند بود (۷) که مانند آن در شهرها ساخته نشده بود (۸) و با قوم ثمود آنان که در آن وادی (برای ساختن بناهای استوار و محکم) تخته سنگ ها را می بریدند؟ (۹) و با فرعون نیرومند که دارای میخ های شکنجه بود؟ (۱۰) همانان که در شهرها، طغیان کردند (۱۱) و در آنها بسیار فساد کردند (۱۲) پس پروردگارت بر آنها تازیانه عذاب فرود آورد (۱۳) که پروردگار تو در کمین گاه است (۱۴)

۱. «عاد» قوم هود که در احقاف زندگی می‌کردند.

۲. «ارم» نام آبادی قوم عاد. و دراصل به معنای ستون و سنگ های روی هم چیده است.

۳. «جابوا» بریده اند. از ریشه«جوب» به معنای بریدن و شکافتن.

۴. «فَصَبَّ» پس ریخت. فعل ماضی از «صبّ» به معنای ریختن آب از بالا.

۵. «سوط» تازیانه، شلاق که از پوست بافته می‌شود.

۶. «المرصاد» کمینگاه، جایی که از آنجا چیزی را رصد می‌کنند.

 

📚 منبع: کتاب آموزش کاربردی ترجمه و تفسیر قرآن، نسیم کوثر

حدیث شماره ۳ باب مواردى که خداى عزوجل و رسولش بر ائمه علیهم السلام یکى پس از دیگرى تصریح کرده اند کتاب حجت اصول کافی

امام صادق (علیه السلام) درباره این سخن خداى عزوجل «همانا سرپرست و رهبر شما تنها خدا است، و پیامبر او، و آنها که ایمان آورده‏ اند. (۵۵ مائده)» فرمودند: «یعنى اولى به شما و سزاوارتر به شما و کارهاى شما و جان و مال شما، خداست و رسولش و کسانى که ایمان آورده‏اند، یعنى على و اولادش که ائمه (علیهم السلام) هستند تا روز قیامت. سپس خداى عزوجل ایشان را وصف کرده و فرمود: «کسانى که نماز را بر پا می‏دارند و در حال رکوع زکات می‏پردازند. (۵۵ مائده)» امیر المؤمنین (علیه السلام) مشغول نماز ظهر بود، دو رکعت خوانده، در حال رکوع بود و لباسی که هزار دینار قیمت داشت در برش بود و آن حله را نجاشى به پیغمبر (صلی الله علیه و آله) هدیه کرده و او به امیر المؤمنین پوشانیده بود. مرد سائلى آمد و گفت: سلام بر تو اى ولى خدا و اى کسى که نسبت به مؤمنین از خودشان سزاوارترى! به فقیر صدقه‏اى ده، على (علیه السلام) آن حله را به جانب او انداخت و با دست اشاره کرد که بردار، سپس خداى عزوجل آن آیه را در شأن او نازل فرمود. و نعمت اولاد او را به نعمت او جفت و قرین گردانید. پس هر یک از اولاد او که به درجه امامت رسد، مانند خود او همین صفت را دارد که در حال رکوع صدقه می دهند. و آن سائلى که از امیرالمؤمنین (علیه السلام) تقاضا کرد از ملائکه بود، و آنها که از ائمه اولادش (علیهم السلام) سؤال (تقاضا) کنند، از ملائکه می باشند.»

 

شرح‏:

درباره آیه شریفه در حدیث 480 توضیح داده شد، در آنجا بیان کردیم که بیشتر مفسرین این آیه را در شأن امیرالمؤمنین (علیه السلام) و راجع به خاتم بخشى آن حضرت در حال رکوع می دانند ولى در این حدیث به جاى انگشتر حله ذکر شده است و آن نوعى از عبا و رولباسى مرسوم آن زمان است، علامه مجلسى (ره) درباره آن روایت می فرماید: «حسن کالصحیح» و درباره این روایت می فرماید «ضعیف على المشهور» بنابراین آن روایت از لحاظ اعتبار و وثوق بیشتر مورد اعتماد است، علاوه بر اینکه مانعى ندارد که هر دو قضیه واقع شده باشد و حضرت انگشتر و حله را در یک نماز یا دو نماز تصدق داده باشند.

 

سوگند

 این سوره با چهار سوگند شروع و پس از آن مطالبی درباره طغیانگران گفته می شود که جواب قسم ها از آن به دست می آید. سوگند به فجر، یعنی سپیده‌دمان که تاریکی شب شکافته می شود و به تدریج روشنایی بر تاریکی غلبه می کند که آغازی است بر پایان شب و نوید اینکه زمان تلاش و کار فرا رسیده است. و سوگند به شب های ده گانه، ده شب ویژه‌ای که با شب های دیگر متفاوت است. و سوگند به زوج و فرد. و سوگند به شب آنگاه که سپری می شود. پس از این سوگندها، برای تاکید بر اهمیت آن ها، می پرسد: آیا این سوگند ها برای افراد خردمند بسنده است؟ این سخن نظیر جمله ای است که در سوره واقعه پس از ذکر سوگند آمده است: این سوگند بزرگ است، اگر دانسته باشید (واقعه / ۷۶).

مصداق سوگند به فجر، شفع و وتر

مفسران برای این چهار موضوع مصداق هایی تعیین کرده اند. مشهور این است که این آیات قابل تطبیق با مراسم حج است به این بیان که فجر، صبح روز عید قربان و ده شب، دهه اول ماه ذیحجه و شفع، روز ترویه و وتر، روز عرفه و اللیل اذا یسر، شب مزدلفه است. علاوه بر این، احتمالات دیگری نیز هست از جمله اینکه «لیال عشر» دهه آخر ماه رمضان و یا دهه اول ماه محرم است این احتمالات به هیچکدام از روایات پیامبر و یا ائمه معصوم مستند نیست و در ظاهر آیات هم قرینه بر آنها وجود ندارد و بنابراین قابل اثبات نیست. اما در همه این موضوعات حرکت از تاریکی به سوی روشنایی مشهود است.

 

📚 منبع: آموزش کاربردی ترجمه و تفسیر قرآن، نسیم کوثر

حدیث شماره 2 باب مواردى که خداى عزوجل و رسولش بر ائمه علیهم السلام یکى پس از دیگرى تصریح کرده اند کتاب حجت اصول کافی

عبد الرحیم بن روح قصیر گوید از امام باقر (علیه السلام) درباره سخن خداى عزوجل «پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران مؤمنانند و خویشاوندان در کتاب خدا نسبت به یکدیگر سزاوارترند. (6 احزاب)» پرسیدم درباره چه کسى نازل شده است؟ فرمودند: «درباره امارت و ولایت نازل شده است، این آیه پس از حسین (علیه السلام) در میان اولادش جارى شد، پس ما سزاوارتریم به امر امامت و به رسول خدا (صلى الله علیه و آله) از همه مؤمنان و مهاجران و انصار.» من عرض کردم برای فرزندان جعفر (بن ابی طالب) در آن نصیبی هست؟ فرمودند: «نه.» گفتم برای فرزندان عبّاس در آن نصیبی هست؟ فرمودند: «نه.» و من همه شاخه های فرزندان عبد المطّلب را برایش شمردم و او نسبت به همه می فرمود:«نه» ولى اولاد امام حسن (علیه السلام) را در آن مجلس فراموش کردم، بعدا خدمتش رسیدم عرض کردم آیا برای فرزندان امام حسن (علیه السّلام) از امامت بهره ای هست؟ فرمودند: «نه، اى عبد الرّحیم، به خدا سوگند که از براى کسى که منسوب به سوى محمد صلى الله علیه و آله باشد، در آن‏ بهره‏اى نیست غیر از ما» (به حدیث 745 رجوع شود).

 

وَالْفَجْرِ ﴿۱﴾ وَلَیَالٍ عَشْرٍ ﴿۲﴾ وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ ﴿۳﴾ وَاللَّیْلِ إِذَا یَسْرِ ﴿۴﴾ هَلْ فِی ذَلِکَ قَسَمٌ لِذِی حِجْرٍ ﴿۵﴾

سوگند به سپیده دم (۱) و به شب های ده گانه (۲) و به زوج و فرد (۳) و به شب آن گاه که می رود (۴) آیا در این ها برای خردمند، سوگندی هست؟ (۵)

۱. «الفجر» سپیده دم، صبحگاهان. فجر در اصل به معنای شکافتن است و صبح صادق را از آن جهت فجر می گویند که در آن زمان تاریکی شب شکافته می شود.

۲. «لیال عشر» شب های ده گانه. گفته شده که منظور از آن دهه اول ماه ذی الحجه است که مربوط به مناسک حج است. احتمالات دیگری هم داده شده است.

۳. «الشفع» جفت، زوج.

۴. «الوتر» فرد، تاق، یگانه، تک.

۵. «یَسْرِ» سیر می کند، می رود، می گذرد.

۶. «ذی حجر» صاحب اندیشه، خردمند.

 

📚 منبع: کتاب آموزش کاربردی ترجمه و تفسیر قرآن، نسیم کوثر

حدیث شماره 1 باب مواردى که خداى عزوجل و رسولش بر ائمه علیهم السلام یکى پس از دیگرى تصریح کرده اند کتاب حجت اصول کافی

قسمت دوم

بنابراین چون پیغمبر (صلّى اللَّه علیه و آله) وفات یافت، براى پیشوائى مردم، على از همه مردم سزاوارتر بود، به جهت تبلیغات بسیارى که رسول خدا (صلّى اللَّه علیه و آله) نسبت به او فرموده بود، و دست او را گرفته و در میان مردم بپا داشته بود. و چون على (علیه السلام) درگذشت، نمى‏توانست و اقدام هم نمى‏کرد که محمد بن على و نه عباس بن على و نه هیچ یک از پسران دیگرش را (غیر از حسنین علیهما السلام) در اهل پیغمبر داخل کند، زیرا در آن صورت حسن و حسین مى‏گفتند: خداى تبارک و تعالى آیه اهل بیت را در باره ما نازل فرمود، چنان که درباره تو نازل کرد و مردم را به اطاعت ما امر کرد، چنان که به اطاعت تو امر فرمود، و رسول خدا (صلّى اللَّه علیه و آله) درباره ما ابلاغ کرده، چنان که درباره تو ابلاغ کرد و خدا ناپاکى را از ما برد چنان که از تو برد. و چون على (علیه السلام) درگذشت، حسن (علیه السلام) به امامت سزاوارتر بود براى بزرگسالیش و چون وفات نمود، نمى ‏توانست و اقدام هم نمى ‏کرد که فرزندان خودش را در امر امامت داخل کند و در میان آنها قرار دهد، در صورتى که خداى عزوجل میفرماید: «خویشاوندان در کتاب خدا به یکدیگر سزاوار ترند. (6 احزاب)» زیرا در آن صورت حسین (علیه السلام) می گفت: خدا مردم را به اطاعت من امر نمود، چنان که به اطاعت تو و اطاعت پدرت امر فرموده و رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله درباره من ابلاغ کرده، چنان که درباره تو و پدرت ابلاغ کرد. و خدا ناپاکى را از من برده، چنان که از تو و پدرت برده است، پس چون امامت به حسین (علیه السلام) رسید، هیچ یک از اهل بیت او نمى‏توانست بر او ادعا کند، همچنان که او بر برادر و پدرش ادعا مى‏کرد، اگر آن دو مى‏خواستند امر امامت را از او به دیگرى بگردانند، ولى آنها چنین کارى نمى‏کردند، سپس زمانى که امامت به حسین (علیه السلام) رسید، معنى و تأویل آیه وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى‏ بِبَعْضٍ فِی کِتابِ اللَّهِ (6 احزاب) جارى گشت، و بعد از حسین به على بن الحسین رسید، و بعد از على بن الحسین به محمد بن على رسید.» آنگاه امام فرمود: «مقصود از ناپاکى همان شک است، به خدا که ما درباره پروردگار خود هرگز شک نکنیم.»

حدیث شماره 1 باب مواردى که خداى عزوجل و رسولش بر ائمه علیهم السلام یکى پس از دیگرى تصریح کرده اند کتاب حجت اصول کافی

قسمت اول

ابوبصیر گوید از امام صادق (علیه السلام) درباره قول خداى عزوجل «از خداوند اطاعت کنید و از رسول خدا و صاحبان امر خودتان اطاعت کنید. (59 نساء)» پرسیدم، فرمودند: «درباره على بن ابى طالب و حسن و حسین (علیهم السلام) نازل شده است.» (زیرا در آن زمان همان سه نفر از ائمه حاضر بودند) به حضرت عرض کردم مردم می گویند چرا نام على و خانواده‏اش در کتاب خداى عز و جل برده نشده؟ فرمودند: «به آنها بگو آیه‏ نماز، بر پیغمبر (صلّى اللَّه علیه و آله) نازل شد و سه رکعتى و چهار رکعتى آن نامبرده نشد تا اینکه پیغمبر (صلّى اللَّه علیه و آله) خود براى مردم بیان کرد و آیه زکات بر آن حضرت نازل شد و نام برده نشد که زکات از هر چهل درهم یک درهم است، تا اینکه خود پیغمبر آن را براى مردم شرح داد و امر به حج نازل شد و به مردم نگفت هفت دور طواف کنید تا اینکه خود پیغمبر (صلّى اللَّه علیه و آله) براى آنها توضیح داد. و آیه «أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ» نازل شد و درباره على و حسن و حسین (علیهم السلام) نازل شد، پس پیغمبر (صلّى اللَّه علیه و آله) درباره على (علیه السلام) فرمودند: «هر که را من مولای اویم این علی مولای اوست.» و باز فرمودند: «درباره کتاب خدا و اهل بیتم به شما سفارش می کنم. من از خداى عزوجل خواسته‏ام که میانشان جدایی نیندازد تا هر دو کنار حوض نزد من آیند. خدا خواسته مرا عطا کرد. و نیز فرمودند: «شما چیزى به آنها نیاموزید که آنها از شما داناترند.» و باز فرمودند: «آنها شما را از در هدایت بیرون نکنند و به در گمراهى وارد نسازند.»

اگر پیامبر خاموشى می گزید و در باره اهل بیتش بیان نمى‏کرد، آل فلان و آل فلان آن را براى خود ادعا مى‏کردند، ولى خداى عزوجل براى تصدیق پیغمبرش (که مقصود آل پیغمبر است نه آل فلان و فلان) این را نازل فرمود: « همواره خدا می خواهد هرگونه پلیدی را از شما اهل بیت دور کند، و کاملا شما را پاک سازد. (33 احزاب)» و آنان علی و حسن و حسین و فاطمه (علیهم السّلام) بودند که رسول خدا در خانه امّ سلمه آنها را به زیر عبا گرد آورده، سپس فرمودند: «خداوندا، برای هر پیامبری، اهل و خاندانی است. و اینان اهل و خاندان من هستند.» امّ سلمه گفت: آیا من از اهل تو نیستم؟ فرمودند: «تو رو به خیر داری امّا اینان اهل و خاندان من هستند.»

حدیث شماره ۵ باب ثبات امامت در فرزندان و این که آن به برادر و عمو و هیچ خویش دیگری نمی رسد کتاب حجت اصول کافی

عیسى بن عبد اللَّه گوید به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: اگر حادثه‏اى رخ دهد (یعنى اگر شما وفات کنید) که خدا به من نشان ندهد؛ از چه کسى پیروى کنم؟ حضرت به پسرش موسى (علیه السلام) اشاره فرمود. عرض کردم اگر براى موسى حادثه‏اى پیش آمد، از چه کسى پیروى کنم؟ فرمودند: «از پسرش» عرض کردم اگر براى پسرش حادثه‏اى رخ دهد و برادر بزرگ و پسر کوچکى داشته باشد، از چه کسى پیروى کنم؟ فرمودند: «از پسرش» بعد هم یکى پس از دیگرى- و در نسخه صفوانی (یکی از راویان کافی) است: سپس همیشه همین طور.

حدیث شماره ۴ باب ثبات امامت در فرزندان و این که آن به برادر و عمو و هیچ خویش دیگری نمی رسد کتاب حجت اصول کافی

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «بعد از امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام)، امامت در دو برادر جمع نشود، بلکه فقط در فرزندان و فرزندان آنها باشد.»

حدیث شماره ۳ باب ثبات امامت در فرزندان و این که آن به برادر و عمو و هیچ خویش دیگری نمی رسد کتاب حجت اصول کافی


ابن بزیع از امام رضا (علیه السلام) سؤال کرد آیا امامت به عمو و دائى (امام سابق) می رسد؟ فرمودند: «نه» گوید عرض کردم؛ به برادر؟ فرمودند: «نه»، عرض کردم پس به کى می رسد؟ فرمود: «به فرزند من»  و در آن روز امام رضا (علیه السلام) فرزندى نداشت.

حدیث شماره ۲ باب ثبات امامت در فرزندان و این که آن به برادر و عمو و هیچ خویش دیگری نمی رسد کتاب حجت اصول کافی


یونس بن یعقوب گوید شنیدم امام صادق (علیه السلام) مى‏فرمود: «خدا ابا و امتناع فرموده از اینکه امامت را بعد از حسن و حسین (علیهما السلام) براى دو برادر قرار دهد.»

حدیث شماره ۱ باب ثبات امامت در فرزندان و این که آن به برادر و عمو و هیچ خویش دیگری نمی رسد کتاب حجت اصول کافی

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: « امامت پس از امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام)، هرگز به دو برادر نمی رسد، و (این) از دوران على بن الحسین (علیهماالسلام) (آغاز شده است). چنان که خداى تبارک و تعالى می فرماید: «و خویشاوندان در کتاب خدا به یکدیگر سزاوارترند. (75 انفال و 6 أحزاب)» پس از دوران على بن الحسین (علیه السلام) امامت جز در میان فرزندان و فرزندان آنها نباشد.» (یعنى پشت به پشت از پدر به پسر رسد).

 

شرح‏:

علامه مجلسى (ره) گوید: این آیه شریفه در دو مورد از قرآن ذکر شده است: 1- آیه 75 سوره انفال 2- آیه 6 سوره أحزاب و گویا در اینجا مقصود همان آیه سوره أحزاب است و آن چنین است «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُهَاجِرِینَ» پیغمبر بمؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها (مؤمنان) محسوب می‏شوند و بر طبق کتاب خدا خویشاوندان به همدیگر از مؤمنان و مهاجران سزاوارترند.» و این آیه دو وجه دارد: 1- آنکه «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ» بیان «أُولُوا الْأَرْحامِ» باشد، بنابراین معنى آیه این است که: خویشان نزدیک از خویشان دور سزاوارترند، چنانچه در مقام ارث تا زمانى که اولاد و پدر و مادر باشند به برادر و خواهر ارث نمى‏دهند 2- اینکه «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ» صله «أُولُوا الْأَرْحامِ» باشد، پس معنى آیه این است که خویشاوندان از بیگانگان سزاوارترند و ظاهر این است که همین معنى در اینجا مقصود است، زیرا در صدر آیه حق پیغمبر و همسرانش ذکر شده و مناسب این است که سپس حق خویشاوندان و نزدیکانش ذکر شود و آنها را بر بیگانگان مقدم دارد.

 

بیرون آمدن آتش از درختی تر و امکان معاد

در ادامه اثبات امکان معاد و زنده شدن مردگان، مثالی از این دنیا می زند و آن بیرون آمدن شعله آتش از یک چوب تر است. درخت در درون خود حرارت و انرژی خورشیدی را نگه می دارد و در ظاهر هیچ اثری از حرارت در آن مشاهده نمی‌شود. اما وقتی آن درخت سوزانده می شود، شعله‌های آتش و حرارت شدید از آن بیرون می آید و این نوعی رستخیز حرارت خورشید است که در درون درخت قرار گرفته بود و به ظاهر هیچ آثاری در آن نبود، ولی اکنون آن حرارت آشکار می‌شود. در آیه (۸۱)، برای تقویت موضوع قبلی، سوالی مطرح می‌کند و آن اینکه آیا کسی که آسمانها و زمین را آفریده، توانایی ندارد که مانند آنها را بیافریند؟ سپس خود پاسخ می دهد که آری می تواند و او آفریدگار داناست.

تعلق اراده خدا بر آفرینش چیزی

در تثبیت قدرت خداوند در آفرینش آسمانها و زمین، مطلب مهمی را بیان می‌کند و آن چگونگی آفرینش است به این بیان که هرگاه اراده الهی بر آفرینش چیزی تعلق گیرد، به آن چیز می گوید: باش! پس آن می باشد، یعنی موجود می شود. مفهوم این جمله این است که فاصله ای میان اراده خدا و آفریده شدن یک موجود نیست و اراده او که همان امر تکوینی اوست، بی درنگ تحقق می‌یابد. در ادامه چنین نتیجه‌گیری می‌کند که بنابراین منزه است آن کسی که ملکوت هر چیزی در دست اوست و همه به سوی او باز می گردید. منظور از ملکوت، فرمانروایی و مالکیت و حاکمیت مطلق است که مختص خداست.

 

📚 منبع: کتاب آموزش کاربردی ترجمه و تفسیر قرآن، نسیم کوثر

حدیث شماره ۷ باب اموری که امامت امام (علیه السلام) را ثابت مى کند کتاب حجت اصول کافی

ابوبصیر گوید به حضرت ابو الحسن (علیه السلام) عرض کردم: قربانت گردم، امام به چه دلیل شناخته شود؟ فرمودند: «به چند خصلت؛ نخست اینکه  به سبب چیزى است که از پدرش در باب او پیشى گرفته، و به سوى آن اشاره فرموده (مانند تصریح بر امامت و وصیت در باره او و سپردن علم و سلاح و سایر نشانه ‏هاى امامت به او) تا براى مردم حجت باشد و از هر چه بپرسند فورا جواب گوید. و اگر در محضرش سکوت کنند او شروع کند و از فردا خبر دهد و به هر زبانی با مردم سخن گوید.» سپس به من فرمودند: «اى ابا محمد! پیش از آنکه از این مجلس برخیزى نشانه دیگرى بتو مى ‏نمایانم. طولى نکشید که مردى از اهل خراسان وارد شد و به زبان عربى با حضرت سخن گفت و امام (علیه السلام) به فارسى جوابش داد، مرد خراسانى گفت. قربانت گردم، بخ خدا من از سخن گفتن به زبان خراسانى با شما مانعى نداشتم جز اینکه گمان مى‏کردم شما آن زبان را خوب نمى‏دانید، فرمودند: «سبحان اللَّه! اگر من نتوانم خوب جوابت گویم چه فضیلتى بر تو دارم؟!!» سپس به من فرمودند: «اى ابا محمد؛ همانا سخن هیچ یک از مردم بر امام پوشیده نیست و نه سخن پرندگان و نه سخن چارپایان و نه سخن هیچ جاندارى، پس هر که این صفات را نداشته باشد، امام نیست.»

 

مشرکان سپاهیان آماده برای بت ها

 مشرکان گمان می کردند بت ها آنان را در گرفتاری ها حمایت می‌کنند و از خطرات نگه می دارند و لذا برای جلب توجه بت هایشان برای آنها قربانی می کردند. در پاسخ به این پندار باطل، در آیه (۷۵) اظهار می دارد که آن معبودهای ادعایی هرگز توانایی یاری آنان را ندارند، حتی آنها نمی توانند خودشان را یاری کنند. در آیه (۷۶) ، به پیامبر دلداری می‌دهد که سخنان مشکان که تو را شاعر می خوانند و یا بت ها را یاوران خود قلمداد کردند، تو را اندوهگین نسازد، زیرا که ما از پیدا و نهان آنها آگاهیم و در موقع خود آنها را به خاطر همین گفتار و کردار مواخذه خواهیم کرد.

رفع استبعاد از زنده شدن مردگان

 آیات پایانی سوره مبارکه یس مربوط به اثبات امکان معاد و رفع استبعاد از زنده شدن مردگان در روز رستاخیز است‌. نخست توجه انسان را به پیشینه آفرینش خودش جلب می کند که چگونه خداوند او را از یک نطفه که به ظاهر پست و بی مقدار است آفرید، ولی چون او به مرحله قدرت و تفکر رسید، ستیزه جو و لجوج شد و در برابر پیامبر و حقایقی که آورده بود، مجادله کرد و به انکار معاد پرداخت. این آیات در پاسخ کسی است که توجه به آفرینش نخستین خودش، استخوان پوسیده ای را در دست گرفته و می گوید چه کسی می تواند این استخوان پوسیده را دوباره زنده کند؟ و با طرح این پرسش به نظر خود، خدا و پیامبر را در تنگنا قرار می دهد. در آیه (۷۹) در پاسخ آن شخص می فرماید کسی آن استخوان را زنده می کند که برای نخستین بار آن را آفرید و او به هرگونه آفرینشی داناست. بدون شک، کسی که برای اولین بار و بدون سابقه وجودی، چیزی را می آفریند، آفرینش دگرباره آن برای او دشواری ندارد و آسان است.

 

📚 منبع: کتاب آموزش کاربردی ترجمه و تفسیر قرآن، نسیم کوثر

حدیث شماره ۶ باب اموری که امامت امام (علیه السلام) را ثابت مى کند کتاب حجت اصول کافی

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «امر امامت به فرزند بزرگ مى‏رسد، در صورتى که عیبى نداشته باشد.»

 

شرح:‏

پسر بزرگتر امامست در صورتى که در خلقت و اخلاق او نقصى نباشد که در نظر مردم زشت و منفور آید. مانند عبد اللَّه افطح که بعد از اسماعیل بزرگترین فرزند امام صادق (علیه السلام) بود ولى دو عیب‏ داشت: ۱- پاهایش بى‏اندازه پهن و درشت بود. ۲- نادان و فاسد العقیده بود و به قول شیخ مفید نزد پدر خود آبروئى نداشت و با طایفه حشویه رفت و آمد مى‏کرد و به مذهب مرجئه می گرائید.

 

وَاتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ یُنْصَرُونَ ﴿۷۴﴾ لَا یَسْتَطِیعُونَ نَصْرَهُمْ وَهُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ ﴿۷۵﴾ فَلَا یَحْزُنْکَ قَوْلُهُمْ إِنَّا نَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَمَا یُعْلِنُونَ ﴿۷۶﴾ أَوَلَمْ یَرَ الْإِنْسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِیمٌ مُبِینٌ ﴿۷۷﴾ وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِیَ خَلْقَهُ قَالَ مَنْ یُحْیِی الْعِظَامَ وَهِیَ رَمِیمٌ ﴿۷۸﴾ قُلْ یُحْیِیهَا الَّذِی أَنْشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِکُلِّ خَلْقٍ عَلِیمٌ ﴿۷۹﴾ الَّذِی جَعَلَ لَکُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَارًا فَإِذَا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ ﴿۸۰﴾ أَوَلَیْسَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ یَخْلُقَ مِثْلَهُمْ بَلَى وَهُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِیمُ ﴿۸۱﴾ إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَیْئًا أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ ﴿۸۲﴾ فَسُبْحَانَ الَّذِی بِیَدِهِ مَلَکُوتُ کُلِّ شَیْءٍ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ ﴿۸۳﴾

آنها غیر از خدا معبودانی برای خویش برگزیدند به این امید که یاری شوند. (۷۴) در حالی که توانایی یاری آنان را ندارند و ایشان برای آن معبودها سپاهی آماده اند. (۷۵) پس گفتارشان تو را اندوهگین نکند، بی تردید ما آنچه را پنهان می دارند و آنچه را آشکار می کنند، می دانیم. (۷۶) آیا انسان ندانسته که ما او را از نطفه‏ ای آفریدیم که به ناگاه ستیزه ‏جویى آشکار شده است؟ (۷۷)  و برای ما مثالی زد و آفرینش خود را فراموش کرد و گفت چه کسی این استخوان ها را در حالی که پوسیده اند، زنده می کند؟ (۷۸) بگو همان کسی آن را زنده می کند که نخستین بار آن را آفرید و او به هرگونه آفرینشی داناست. (۷۹) همان کسی که برای شما از درخت سبز آتشى پدید آورد که شما از آن آتش می‏افروزید. (۸۰) آیا کسی که آسمانها و زمین را آفرید توانایی ندارد همانند آنها را بیافریند؟ آری او آفریدگار دانا است. (۸۱) فرمان او تنها این است که هر گاه چیزی را اراده کند به او می‏گوید: موجود باش؛ آن نیز بلافاصله موجود می شود. (۸۲) پس منزه است آنکه فرمانروایی مطلقِ هر چیزی به دست اوست و (همه) به سوی او بازگردانیده می شوید. (۸۳)

۱. «اتَّخَذُوا» برگرفتند، برگزیدند، انتخاب کردند. فرق میان «اخذ» و «اتخاذ» این است که «اخذ» به معنای مطلق گرفتن، ولی «اتخاذ» به معنای گرفتن از روی علاقه و میل است.

۲. «جُنْدٌ مُحْضَرُونَ» لشکری آماده، لشکری احضار شده.

۳. «خصیم» ستیزه جو، اصرار کننده بر خصومت.

۴. «رمیم» پوسیده، کهنه.

۵. «أَنْشَأَ» برای نخستین بار ایجاد کرد، آفرینشی نو کرد.

۶. «توقدون» آتش می افروزید. «وقود» چیزی است که به وسیله آن آتش می افروزند یا بر آن می افزایند، مانند هیزم.

۷. «ملکوت» فرمانروایی مطلق، پادشاهی، مالکیت مطلق.

 

📚 منبع: کتاب آموزش کاربردی ترجمه و تفسیر قرآن، نسیم کوثر

حدیث شماره ۵ باب اموری که امامت امام (علیه السلام) را ثابت مى کند کتاب حجت اصول کافی

احمد بن عمر گوید از حضرت رضا (علیه السلا)م در باره دلیل امامت صاحب الامر پرسیدم، فرمودند: «دلیل بر او، بزرگى است به اعتبار سال و فضل و وصیّت ، زمانى که کاروان به شهر در آید و بگوید فلانى به که وصیت کرد؟ جواب دهند به فلان پسر فلان و هر کجا سلاح گردید، شما هم (براى یافتن امام) بگردید، اما جواب گفتن مسائل دلیل نیست (یعنى نسبت به عوام و نوع مردم، بلکه تنها دلیل براى دانشمندان و خواص از مردم است.)