حکمت 150 نهجالبلاغه: موعظه ای کامل و جامع
(اخلاقى، اجتماعى، سیاسى)
5️⃣ قسمت پنجم حکمت
وَ قَالَ (علیه السلام): لِرَجُلٍ سَأَلَهُ أَنْ یَعِظَهُ لَا تَکُنْ مِمَّنْ یَرْجُو...
یَصِفُ الْعِبْرَةَ وَ لَا یَعْتَبِرُ وَ یُبَالِغُ فِی الْمَوْعِظَةِ وَ لَا یَتَّعِظُ فَهُوَ بِالْقَوْلِ مُدِلٌّ وَ مِنَ الْعَمَلِ مُقِلٌّ یُنَافِسُ فِیمَا یَفْنَى وَ یُسَامِحُ فِیمَا یَبْقَى یَرَى الْغُنْمَ مَغْرَماً وَ الْغُرْمَ مَغْنَماً یَخْشَى الْمَوْتَ وَ لَا یُبَادِرُ الْفَوْتَ...
(مردى از امام در خواست اندرز کرد) و درود خدا بر او، فرمود: از کسانى مباش که...
(17) عبرت گرفتن و نتایج آن را به خوبی توصیف می کند ولی خود از عبرت گیری بی بهره است. در پند دادن به مردم زیاده روی می کند ولی خود پندی را نمی پذیرد. (18) سخن بسیار مى گوید، امّا کردار خوب او اندک است. (19) براى دنیاى زودگذر، تلاش و رقابت دارد امّا براى آخرت جاویدان سهل انگار است. (20) سود را زیان، و زیان را سود مى پندارد. (21) از مرگ مى ترسد; ولى فرصت ها را از دست مى دهد...
شرح حکمت:
17. اشاره به عالمان بی عمل و ریاکاران فاقد اخلاص دارد که در قرآن سبب خشم شدید خداوند بیان شده است، لذا امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:« شدیدترین حسرت در روز قیامت از آن گروهی است که عدل را ستایش کردند و سپس با آن مخالفت نمودند.»
18. در داستانی از امام صادق(علیه السلام) می خوانیم که عالمی به عابدی که مغرور به اعمال خویش است می گوید: «اگر بخندی و از اعمالت ترسان باشی برتر از این است که گریه کنی در حالیکه به اعمالت مغروری، زیرا شخصی که از اعمال خود مسرور است چیزی از اعمالش بسوی قرب خدا بالا نمی رود.»
19. اشاره به ضعف ایمان و غلبه هوای نفسانی دارد که انسان در امور فانی، تلاش می کند اما از امور باقی که زندگی جاویدان او را تشکیل میدهد،غافل است.
20. «غنیمت» چیزى است که در راه خدا و براى خدا صرف شود و «غرامت» چیزی است که در راه شهوات هزینه گردد. لذا خدا در قرآن اعراب ضعیف الایمان را که انفاق را غرامت می دانند نکوهش کرده و اعرابی که به روز قیامت ایمان دارند و انفاق می کنند(عمل آنها) را مایه تقرب به خدا و دعای پیامبر می داند و خداوند آنها را در رحمت خویش وارد خواهد ساخت (98 و 99 توبه).
21. اشاره به تناقض بین عقیده و عمل دارد که افراد ضعیف الایمان به دلیل از دست دادن اموال از مرگ می ترسند و گروهی به دلیل از دست دادن فرصتها جهت انجام اعمال نیک می ترسند. اما گروهی هستند که ظاهرا مثل گروه دوم از مرگ می ترسند، اما کار نیکی قبل از اتمام وقت انجام نمی دهند.
Channel: @Ramzehayat
Instagram: @Ramzehayat
